Reformasi (Adhimas Y.R.)
Adhimas Y.R.
Jaman saiki kuwi pancen jaman wis bubrah tatanane. Endi sing bener lan luput angel dibedakake. Barang sing luput nanging yen disengkuyung wong akeh wis dianggep bener, Dene barang sing bener nanging tanpa ana panyengkuyunge wong akeh ya dianggep luput, Harak tobat, ta?
Coba yen digatekake. Ing saben koran mesthi ngemot bab dhemonstrasi, unjuk rasa, bab larang pangan, reregan saya mundhak. Ning apa asile? Reregan panggah wae saya edan-edanan, Sing rekasa bola-bali wong cilik, ongkak-angkik. Prahara larang pangan isih katambahan reformasi babagan sosial-politik. Ora mung presidhen,menteri, gubernur, utawa bupati,nganti tekan lurah wae didhemonstrasi, diogrek- ogrek, dicubriyani! Kahanan mangkono ora mung mapan ing kutha gedhe wae. Malah ing desa-desa uga wiwit horeg bab reformasi, Kaya dene kang kadadeyan ing desa Karangwaru, sisih kulon kutha Ngayogyakarta, udakara 10 km. Dina kuwi, Minggu, wong-wong padha gotong-royong ndandani lan ngelarake dalan. Sawenehing rombongan bocah-bocah nom- noman padha leren sinambi ngombe wedang lan udud-ududan. Prabowo, sawijining mahasiswa, wiwiti uluk-uluk ngajak nom-noman Karangwaru supaya ngadani unjuk rasa.
“Priye, Ca, awake dhewe iki. Saiki kuwi jamane keterbukaan, Ning awake dhewe ki rak mung diwayang-wayangake, ta?”
“Keterbukaan ki apa ta, Wo? Aku ki rak ora mudheng,” panyahute Kiran.
“Keterbukaan kuwi tegese sakabehing bab kudu cetha, transparan, ora kena cara slinthutan, sesidheman,”
Prapto urun rembug, “Lha njur awake dhewe kok diwayang- wayangake kuwi nalare piye?”
“Sampeyan kabeh iki saiki kerjabakti. Aku mbedhek weteng sampeyan ngelih. Nah, sing dhawuh kerjabakti rak beda. Pokoke asile apik, kena nggo lapuran nang pendhuwure mengko rak oleh pangalembana. Iya ta?” Prabowo mangsuli. [ 2 ]“Ora, sing kokarepake kuwi sapa? Kok sajake ki le rada serius,”
Kiran nanggapi karo nyumet udud.
“Wahjan, kowe kuwi RTD, ra tau dhong. Sapa meneh nek dudu Kadhese Prono,” celathune Prapto.
“Bener, bener. Ora kleru kowe, Prap!” Prabowo saya ngububi kanca-kancane.
“Coba gagasen, ta. Sapa isine bale desa kae? Narto, sekdhes kae rak adhine Pak Prono. Ponakane, Gito, dadi Kaur Pemerintahan. Kuwi rak nepotisme, ngono kuwi mau marakake kolusi. Tundhone korupsi alias KKN. Saiki ora jamane.”
Kancane padha mangsuli, “Jamane kudu dibrastha, direformasi.”
Prabowo sarombongan sarujuk yen Kadhes Prono kudu didhemo. Mula banjur kangsen-kangsenan, nganggo srana karma binandhung. Kabar mau cepet sumebar ing desa Karangwaru. Pancen Prabowo banjur ndhapuk seksi-seksi, kaya ta seksi penggerak massa, seksi golek dana, seksi gawe pamflet, lan sapanunggalane.
Dhasare bocah lantip tur mahasiswa pisan, apa rembuge ya banjur disengkuyung kanca-kancane. Apa kang diomongake Prabowo kuwi yen digagas kok ya ketemu nalar, KKN ing desa Karangwaru kudu disingkirake.
“Wis ya, Ca. Saiki bubar, andum gawe. Mengko bengi nyang ngomahku. Persiapan sesuk-esuk, pokoke nglumpuk jam 09.00, thit!” pambengoke Prabowo.
“Beres, beres, Mas! Rak ora nganggo jarah-jarahan, ta?”
“Huuus, ora genah. Arep njarah watu, pa?” wangsulane Prabowo karo nyikut Bayu.
Temenan, esuke dina Senin nom-noman desa Karangwaru wiwit esuk wis pating dlidir menyang bale desa. Ana sing nganggo montor, nganggo colt, lan ana uga kang mlaku. Ora mung bocah enom, ana uga wong tuwa, saya maneh bocah-bocah cilik.
Udakara jam 12.00, wong-wong tumplak blak ing latar ngarep bale desa. Lungguh ing latar karo ngathung-ngathungake pamflet lan poster-poster kang unine mangkene: Warga Karangwaru Emoh KKN, Nepotisme Dudu Carane Wong Karangwaru, Kami Perlu Beras, Turunkan Harga Sembako, Kadhes Pelit Rakyat Menjerit, Warga Lapar di Tengah
2
NA AP” In [ 3 ]Lahan Subur, lan sapanunggalane.
Pak Prono kaget teka ana unjuk rasa mau, dene tanpa ana bribikan apa-apa. Kok warga banjur nglumpuk ing bale desa, tur isine rada sengit marang dheweke. Gek iki mau kabeh sapa sing ada-ada. Kamangka gajege Pak Prono ora tau duwe prekara karo para warga.
Prabowo mempeng anggone orasi, nganggo megafon dheweke tansah gawe ukara kang rada panas lan ngabangake kuping.
“He, sedulur-sedulur! Setuju ora yen desa Karangwaru tercinta iki kudu direformasi?” 5
“Setuju! Cocok, ra kena dinyang!”
“Nek ana kolusi kepriye?”
“Kolusi dibasmi!” wangsulane massa kuwi.
“Nah, yen ana korupsi?” ;
“Sing korupsi digantung! Omahe diobong, setuju?”
“Setuju satus persen. Horeee! Horeee!”
“Apa sedulur-sedulur mathuk karo nepotisme?”
“Ora sudi, ora doyan, kudu dipateni!” Wong-wong padha pating cleblung werna-werna. Mangka jan-jane wong-wong kuwi ora ngerti karepe, ana sing ngerti ya mung siji loro. s
Kahanan ing bale desa saya rame. Pak Kadhes lan perangkat desa Karangwaru isih ana njero kantor. Polisi dalmas lan anggota Koramil sing wis mencium bakal anane dhemonstrasi ing desa Karangwaru wis
“ siyaga, aja nganti ana dahuru sing kliwat wates. Wong-wong kang ana bale desa saya suwe saya akeh.
“Tolong Pak Kadhes, sampeyan kudu ngrungokake swarane warga. Ora mung turu, Warga ki ngelih, beras larang. Aja mung bisa dhawuh!” Pambengoke nom-noman nganggo kaos lorek kang banjur disauri swara-swara sengak, “Metu Pak Kadhes, ayo omong endi programmu. Ora mung ndableg. Kadhes gombal, ora kalap.”
“Endi Kadhese? Ayo keluar! Apa bale desa iki diobong?” cluluke salah sawijining warga, banjur ditanggapi kancane.
“Hiya ayo diobong wae, dibakar wae, berantas KKN!”
Ora antara wektu, Pak Prono metu saka kantor bale desa, kaapit dening polisi pasukan dalmas. Panjenengane ngagem setelan safari coklat, nyedhaki mikrofon kang wis kacawisake.
3) [ 4 ]“Sedulur-sedulur, sing sareh ... nyebar godhong kara. Ana wi gati apa, gene ana rame-rame iki?” ngendikane Aris ngemu daya pangaribawa.
“Berantas nepotisme. Basmi kolusi dan korupsi dari Karang- waru!” pambengoke warga saur manuk.
“Iho... lho... Iho, apa ing kene iki ya ana nepotisme? Ayo saiki omong sing cetha, nganggo bukti, ora waton sulaya! Salah siji makili omong, sapa?”
Prabowo maju, megafone dicangklong. Wong-wong padha surak- surak. Dheweke adu arep karo Pak Prono.
“Tulung Pak Kadhes dinalar dengan jujur, kadhesnya Pak Prono, sekdhesnya adik Pak Prono, kaurnya kerabat Pak Prono. Apa ini bukan bukti nepotisme?” :
“Sik to, aku daktakon marang sedulur-sedulur kabeh. Bener Pak Narto kuwi adhiku, Pak Gito kuwi ponakanku. Ning biyen sing milih sapa?
“: Apa mung aku lan kulawargaku, thok?”
Wong-wong meneng klakep, nuli pating gremeng. Yen digagas kok bener ngendikane Pak Kadhes, manawa sekdhes lan kaur pemerintahan biyen isih nganggo cara coblosan. Pak Kadhes ngendika maneh, “Nah, yen carane cetha ngono kuwi, apa ya aran nepotisme, ta? Nepotisme apa dudu ngono kuwi?”
“Sanes!” para warga nyauri pating cruwet.
“Kolusi apa dudu yen perkarane ngono kuwi?” pitakone Pak Prono maneh.
“Sanes, Pak!” pambengoke warga saya rame.
Prabowo lan kanca-kancane pating thinguk, rumangsa kalah prabawa karo Pak Prono, Banjur reka-reka golek-golek ukara liya.
“Cobi, Pak. Jaman sakniki niku jaman susah, jaman larang pangan. Rakyat sengsara, lha kok ndadak ngelar-elarake dalan, gotong-royong barang.Niku napa pas? Weteng ngelih, arep tetuku ora duwe dhuwit. Kok dikuya-kuya kerja bakti. Hiya ora sedulur?”
Pak Kadhes mung mesem krungu pitakonan mau. Dene wong- wong pating cruwet werna-werna. Swasana saya tambah gayeng bareng padha surak-surak.
“Bener, bener kuwi, Mas. Weteng ngelih kok dikuya-kuya. Prentah gampang. Sing nglakoni rak setengah mati.” [ 5 ]“Bener, betul sekali. Cocok sekali. Rasah kerja bakti barang. Sing ngeyel direformasi.”
“Horeee ... horeee .... Hidup reformasi.”
Pak Prono unjal ambegan landhung, nyopot kaca tingale banjur diresiki, watuk-watuk nuli ngendika maneh.
“Para warga Karangwaru sing daktresnani, ancasku nganakake program pelebaran jalan iki ora liya mung kanggo kesejahteraaane para warga. Lire, yen mengko wis amba ngarepake Agustus muga-muga dalan-dalan mau wis diaspal.”
“Ngapusi, golek ati. Jaman kaya ngene kok bangun ngaspal. Bara- bara nggo makani weteng ngelih iki,” panggrundhele wong-wong mau bebarengan.
“Bab bangun dalan iki dhanane wis ana, swadana murni saka masarakat. Dhuwit iyuran pembangunan para warga sing wis mlaku telung taun seprene ditambah bandha desa bisa nggo pawitan. Durung maneh bantuwan saka putra dhaerah sing sukses ing rantau, ing Jakarta, Surabaya, Bandung kang aran WPKW utawa Warga Peduli Karangwaru saguh mbiyantu 79 yuta,” mangkono panjlentrehe Pak Prono.
“Lho, arta semanten rak kenging ngge mbantu rakyat sing ngelih. Bab mbangun ngaten rak saged disemayani. Ning nek urusan weteng nggih kudu diprioritasake. Ya ora sedulur-sedulur?”
“Oooh, nek bab kuwi aja dikira aku ora nggatekake.” Pak Kadhes ngendika aris. “Aku wis nyiapake bantuwan beras murah, suk Kemis, minggu iki wiwit diadani, saben kulawarga entuk jatah sepuluh kilogram beras kanthi rega Rp1l.000,00 sekilone. Durung maneh minggu ngarep Depsos lan Pemdha arep paring paket sembako kanggo para warga sing kesrakat.”
“Sembakone niku napa mawon, Pak?” pitakone sawijining warga.
“Saben paket isi gula pasir telung kilo, teh rong iji, lenga goreng saliter. Kuwi mau nek disetujoni warga, mengko mundhak kolusi, nepotisme. Hiya apa ora?”
“Nek ngaten kula ndhaftarake, Pak!”
“Kula enggih purun, Pak! Kula! Kula!” swarane para warga rebut sora.
Pak Prono manggut-manggut, dene warga kang dhemonstrasi
5 [ 6 ]wis bisa diendhakake. Ora galak kaya dhek mau. Ndeleng kahanan mangkono, Prabowo lan kanca-kancane kaya-kaya kelangan bala. Mula dheweke banjur nyandhak mikrofon, tembunge, “Sedulur-sedulur, paket sembako kuwi cacahe winates. Ora kok banjur sampeyan mesthi oleh bageyan. Paling-paling sing oleh ya kerabate pamong desa. Ampun seneng-seneng riyin, niku mung ngge yem-yem, lho.”
“Aja kuwatir wargaku kabeh, aku wis prentah marang Pak Kadhus supaya ndhaftar. Endi sing pancen bener-bener mbutuhake. Aja nganti bantuwan mau salah alamat,” ngendikane Pak Prono mantep, “saiki sedulur-sedulur rak wis cetha ta dhodhok selehe. Mula ayo dibubarake, kabeh isih duwe tanggungan, ta?”
“Inggih, inggih Pak Kadhes.”
“Lha, yen bubar, saiki kowe kabeh dakwenehi bebungah kaos kang mung prasaja. Ning ya sacukupe. Upama ora komanan, ya sesuk- sesuk maneh yen isih ana ragade.”
“Nggih... nggih! Matur nuwun Pak Kadhes. Trima kasih, Pak!” Hidup Pak Kadhes! Hidup Pak Prono, Bapak kita!”
Para warga bubar kanthi oleh kaos mawa tulisan “PRO REFORMASI”.
Mung kari Prabowo lan kancane loro, Kiran lan Prapto. Burangsa gela dene anggone gawe ada-ada sida wurung.
Pak Prono mriksani nom-noman telu ing ngarep bale desa mau isih padharembugan, banjur dicedhaki.
“Lho, Mas, ora kondur? Apa isih ana kang ditunggu?”
“Boten, Pak!”
“Oh, iya. Iki kok isih ana kaos. Apa arep dikersakake? Ning mung kari loro. Apike nggo Mas Kiran lan Mas Prapto. Yen Mas Prabowo rak mahasiswa. Kaose ora mung kelas kodhen,” ngendikane Pak Prono.
“Matur nuwun, Pak?” Kiran lan Prapto nampani kaos, nuli noleh marang Prabowo sing mung mesem kecut karo manthuk sajak alot. Raine abang dluwang.