Panas
Wiwit pindhah saka omahe wong tuwaku ana ing komplek perumaan Warpa Sejahtera, aku wis duwe angenangen kang sarwa endah. Bakal nata urip bebarengan karo sisihanku pawestri kanthi mandhiri lan tenan- tenan bisa ngrasakake dadi Kepala Rumah Tangga tanpa ana campur tangane wong tuwaku sakloron. Sing cetha, bisa ngrasakake swasana bebas. Yen arep mangan turu samangsa-mangsa ora pesu rikuh lan pakewuh amarga ora ana sapa-sapa maneh, Ya mung ana aku karo bojo lan anakku sing isih SD.
“Pak wungu, Pak, Wis esuk. Selak srengengene mlethek, Mengko mundhak telak anggone ngeterke Wawan sekolah,” swarane pawestri mecah swasana sepining esuk.
“Wah isih ngantuk je rasane, Saiki jam pira ta, Bu?”
“Walah, ndadak takon jam barang! Genah wis awan ngene. Kae, galo, Wawan wis rampung anggone adus, Wis, kana ndang siram.”
Aku banjur njranthal menyang kulah, Rampung adus, age-age dandan lan sarapan mbarengi Wawan. Jam 630 thet aku sakloron mangkat tumuju
Minangka pegawe cilik-cilikan aku rumangsa mongkog amarga wis kemayangan amarga bisa nyandhing sisihanku kang pancen sulistya ing wama.
Said ieng sasi inan genkioin ing dade raaakake darung san A owahan apa-apa. Nanging, bareng, genep setengah taun wiwit ana rasa beda. Pawestri sing mbiyen ara kakehan tuntutan, saiki malik grembyang. Senengane ngukur lan ngetung, bandhane tanggane sarta ora pelem kalah, Owah-owahan mau wiwit dak rasakake nalika dheweke aklif melu arisan mesthi ana palaporan anyar; endi sing Bu Amir duwe kulkas anyar, Bu Sita mentas tuku TV berwarna 29 indhi, Bu Eko duwe koleksi gelang kalung kaya kanca-kamcane arisan mau. Kojur tenan!
“Pak, mbok TVine iki diganti sing luwih gedhe supaya cetha! Bu Sita wingi mentas ganti TV gedhe banget Iho, Pak. Wah, jan ketok mewah tenan!” panjaluke bojoku nalika aku sakloron lagi nonton sinetron. [ 15 ]“Wong wis ana TV kok ndadak tuku maneh fa, Bu? TV cilik menthik ngenerak ya cekli, ta? Ora ngebaki papan. Yen kegedhen, mripate malah lara?”
“Ya yen dlik ngene iki sing marakke mata lara. Mangka tangga- tanggane dhewe paling, ora TVene 21 inchi. Kok awake dhewe mung trima duwe TV 14 inchi. Mengko yen padha mara tamu mrene rak ya ngisin-isini ta, Pak?”
“Walah, sing arep ngisin-isin ki ya sapa? Wong anggone tuku ya nganggo dhuwit-dhuwite dhewe, Malah aku luwih isin yen duwe TV 29 inehi nanging mung ditukokake wong tuwane utawa mung kridhitan Awake dhewe ki rak kudune wis matur muwun duwe omah, urip murwat, anake ya sehat lan bisa sekolah?”
“Ya bener kandhamu. Nanging wong ki rak ya butuh disawang ta, Pak? Piye panyawange uwong yen awake dhewe katon ketinggalan karo tangga-tanggane?”
“Sing ninggal ki ya sapa? Genah tangga-tanggane dhewe ki ora ana sing mlayu kok wedi ditinggal keri?” wangsulanku sinambi guyon, “Wis Bu, sing, penting angger awake dhewe iki urip apa arane lan ora sah ngayawara sarta tetep anggone ngibadah. Perkara rejeki kuwi rak wis dipariske dhewe-dhewe? Aja sak ndelokke ndhuwur terus, mundhak kesandhung?”
“Wah, Pak. Panjenengan pancen ora kena diajak maju. Apa-apa mung sarwa nrima! Mbok manut ombyaking jaman ta, Pak?l Aku rak ya pengin bisa ketok moncer kaya tangga-tanggane dhewe iki.”
“Wo alah, Bu. Lha ya kowe ki Klambi ya ora kurang, Penganggo ya wis ana, Butuh kelumrahan kanggo nyumbang-nyumbang ya syukur ora keri. Kok ya isih kurang, ta? Mbok eling karo wong-wong sing kesrakat kae kang ora duweomah?t” gedhe. Titik?” aloke bojoku karo sledhat-sledhot mak Klepat mlebu kamar.
Aku mung trima meneng. Yen wis ngono kuwi banjur dak tinggal uduting plataran, Bengi iki cetha bakal ora entuk “jatah”. Mumet
Esuke, kaya adate aku mangkat nyambut gawe karo ngeterke Wawan sekolah. Tekan kantor jare arep ana rapat karo diselingi promosi saka kepengin TV anyar sing pedhene 29 inchi,
“Wah, apa dak cicilke Hwat kantorku wae pa, ya? mumpung, lagi ana promosi.” Aku ngangen-angen lan nimbang-nimbang, “Tinimbang ora entuk jatah maneh?”
lam 1030 petugas promosi wis cecawis anggone arep nawak- mawakake dagangane, Wiwit saka TV, VCD player, radhio, kipas angin, nganti [ 16 ]mesin cuci lan kulkas. Kabeh mau bisa dicicil nganti setaun. Sabanjure aku golek info rega TV 29 inchi.
Ing wayah sore, njero omahku kelakon ana TV berwama 29 inchi. Anyar gres menges-menges. Methi wae bojoku katon mantep lan marem amarga saiki TV-ne ora kalah apik lan padha gedhene karo TV-ne Bu Sita. Aku dhewe rumangsa rada tentrem amarga wis ora dioyak-oyak maneh karo swarane bojo sing ora ana kendhate njaluk TV anyar 29 inchi. Lan sing wigati, jatahku bakal dak rapel!
Saiki saben ana tangga kiwa tengen mampir, bojoku tansah sumringah lan kalegan. Dheweke rumangsa mongkog amarga mesthi bakal padha nyumurupi TV anyar 29 inchi ing omahku. Ora ketang aku lan bojoku banjur kudu ngirit ekonomi amarga gajiku saiki kepotong kanggo nyicil TV.
Let nem sasi saka anggonku kridhit TV, aku rumangsa rada ayem amarga cicilan TV mung kari separone. Nanging rasa ayem mau jebul mung sedhela. Bali saka arisan, bojoku wis wiwit kumat maneh anggone ngetung barang-barange tanggane sekomplek.
"Mas, cicilan TV-ne rak mung kari separo, ta?"
"Njur?"
Saiki mbok golek kulkas supaya aku bisa nyimpen blanjan sing arep dakmasak. Aku mengko rak bisa blanja kanggo telung dina sisan amarga sayur-sayuran bisa disimpen ing kulkas. Dadi bisa ngirit tenaga lan becakan ta, Pak?"
"Kok ujug-ujug kowe kepengin kulkas? Awake dhewe rak ora patiya mbutuhake? Mbok uwis ta, Bu. Urip samadya wae."
"Walah, kok ora patiya mbutuhake kepriye, ta? Genah cetha yen kulkas kuwi penting. Penting! Coba Pak, yen awake dhewe ana tamu wayah awan, gek panas ngenthang-enthang ngene, rak ya mung kari mbukak kulkas, minuman dingin wis cumepak? Lan maneh, Pak. Blanjan pasar rak bisa dak simpen lan awet ana ing kulkas?"
"Wis, wis, Bu. Cicilan TV wae wis marakake mumet! Eling Iho, Bu Awake dhewe isih nyicil omah, terus dhuwit kanggo tuku kulkas dijupukake dhuwit saka ngendi?" pitakonku rada anyel.
"Pak, lagi Bu Sita sing garwane ya sekantor karo Panjenengan wae bisa duwe barang-barang pepak, kok awake dhewe kulkas wae ora duwe. Ngisin- isini, Pak! Sesuk rak ana gaji ke-13 ta, Pak? Mbok ditanjakake dadi kulkas ngono."
Sepisan maneh aku mung bis meneng. Bojoku pancen pinter ngomong. Yen wis ngene, aku mesthi kalah. Apa maneh yen nganti nesu, ngerti dhewel Kamangka aku tresna banget. Apa aku iki minangka wong lanang sing kalah dening wong wadon? Ah,....! [ 17 ]Sewulan candhake omahku wis dileboni kulkas modhel paling anyar. Bojoku katon seneng lan kalegan, nanging aku dheleg-dheleg. Muga-muga sisihanku sing ayu iki enggal eling. Ora kemiren karo tangga-tanggane. Apa dongaku bakal diijabahi dening Gusti?
Saiki bojoku dadi pengurus PKK minangka sekretaris. Dheweke saiki uga cedhak banget karo Bu Sita sing njabat dadi ketua PKK. Kamangka sing asmane Bu Sita kuwi genah golongane priyayi turah. Lha wong daleme sak komplek gedhe dhewe tur katon moncer. Garasine kebak montor!
Mula ora nggumunake yen kabeh wong kepengin urip kaya keluwargane Bu Sita. Kalebu sisihanku. Nanging emane, bojoku ora nyawang ghitoke dhewe. Ora ngrumangsani dudu golongane wong sugih.
Aku sakjane gumun lan ngungun, saka ngendi anggone ndhuwiti barang-barang ing daleme Bu Sita? Amarga garwane Bu Sita ki ya gajine ora adoh saka aku. Aku ngerti mangkono amarga garwane sekantor karo aku. Mbok menawa wae amarga wong tuwane Bu Sita kalebu wong sugih lan asring ngesoki bantuan, ngono batinku.
Wis rong minggu iki daleme Bu Sita katekan tamu-tamu kang ngendikane petugas saka bank. Nanging udakara telung minggunan iki Bu Sita sakeluwarga tindakan lan ora ana tangga teparo kang dipamiti tindake ana ing ngendi. Kabeh uga padha gumun. Adate Bu Sita yen tindakan sekeluwarga wara-wara dhisik. Arep tindakan neng Jakarta, Surabaya, utawa ing ngendi wae mesthi wis crita ngalor ngidul yen arep liburan sekeluwarga, arep shopping, lan liya-liyane.
Semono uga bojone, Pak Budi. Wis pirang-pirang dina ora ngantor. Kamangka, Pak Budi kalebu karyawan sing sregep.
Minggu candhake maneh, ana tamu kang ngakune uga saka bank. Nggoleki Pak Budi garwane Bu Sita kang wektu kuwi daleme uga katon suwung.
"Sejatosipun wonten perlu menapa ta, Pak? Ketingalipun kok wonten ingkang wigatos?" pitakonku kepengin ngerti nalika aku kapinujon mbubuti suketing plataran omah.
"Inggih, Pak. Menika panci wigatos. Pak Budi menika kagungan kredit wonten bank lan samenika sampun jatuh tempo kedah nglunasi."
"Ooo...," aku mlenggong, Mlongo! Sukur ora ana laler liwat.
Jebul Pak Budi lan garwane sekeluwarga kuwi anggone ngilang mung ngendhani tagihan utang?
Dina Setu jam 11.00 aku bali saka anggonku nyambut gawe. Kaget weruh daleme Pak Budi diparani priyayi akeh la ana petugas kepolisian sarta kejaksaan barang. [ 18 ]Bareng aku takon tangga tengen omahku, pranyata daleme Pak Budi disita bank amarga utange ing bank wis numpuk lan nganti nunggak-nunggak. Kamangka ora mung utang sak bank, nanging ana rong bank.
"O... Allah Pak Budi, Bu Sita. Dadi anggone moncer mrana-mrene kuwi mung semu, ta? Amarga kabeh saka utangan. Kok mesakke banget Pak Budi, nganti saiki kudu urusan karo sing berwajib amarga ora bisa mbayar utang. Njur kepriye anggone makarya?" pitakonku ing sajroning batin. Dheleg- dheleg,
Bojoku sing uga sajak gumun dakcedhaki, "Bu, piye kok ora komentar? Galo, kancamu lagi ngundhuh wohing pakarti. Mula Bu, aja sak ngukur apa-apa nganggo ukurane wong liya. Yen jebule kedadeyan kaya Bu Sita terus piye, Bu?" kandhaku sajak ngelehke.
Bojoku mung meneng. Mbokmenawa rumangsa salah. Aku banjur mlebu omah weruh kulkasku. Kelingan gaji ke-13 sing wis malik dadi barang elektronik siji kuwi. Sakjane dhuwit mau arep dak celengi kanggo jagan anakku mlebu SMP ing taun iki. Nanging saiki mung kari nota pembelian kulkas. Aku banjur tumuju ing ruang tamu. Ing kono weruh TV berwama 29 inchi sing isih separo maneh cicilane.... Dhuh!
-> SMPN 1 Banguntapan