Kitab Sutyi Prejanjian Anyar/2 Korinta
Pasal 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
[ from=298 ]
pasamuan nang kuta Korinta
1 1Para sedulurku nang pasamuan Korinta, iki layang sangka enggonku, Paulus lan sedulur Timotius. Kowé kabèh ngerti nèk Gusti Allah wis miji aku dadi rasulé Kristus Yésus.
Awaké déwé ora namung kirim slamet marang sedulur-sedulur sing nang kuta Korinta, nanging uga marang sedulur-sedulur sing pada nurut Gusti nang bawah Akaya kabèh.
2Muga-muga Gusti Allah Bapaké awaké déwé lan Gusti Yésus Kristus ngedunké kabetyikané lan katentremané marang kowé kabèh.
3Hayuk pada memuji marang Gusti Allah, Bapaké Gustiné awaké déwé Yésus Kristus. Gusti Allah pantyèn sakwijiné Bapak sing gedé kawelasané, sing tansah nglipur awaké déwé. 4Dèkné uga ngekèki kekuwatan marang awaké déwé, nèk awaké déwé katekan sak wernané kasusahan, supaya awaké déwé uga bisa nulungi liyané sing ngalami kasusahan. Tegesé, awaké déwé bisa nulungi liyané sing ngalami kasusahan, awit Gusti Allah nulungi awaké déwé nèk awaké déwé kasusahan. 5Aja kagèt para sedulur, jalaran awaké déwé nurut Gusti Yésus Kristus, awaké déwé tansah ngalami kasusahan, tunggalé waé karo Dèkné. Nanging pada ngertia uga, jalaran awaké déwé nurut Gusti Yésus Kristus, Gusti Allah bakal nulungi lan nguwatké awaké déwé terus. 6Mulané para sedulur, nèk aku ngalami kasangsaran, tujuané ya namung kanggo nulungi lan nguwatké kowé, supaya kowé bisa kuwat terus tekan entèk-entèkané, yakuwi mbésuk, nèk Gusti Allah bakal nylametké kowé sak kabèhé. Semono uga para sedulur, nèk Gusti Allah nulungi awaké déwé, tujuané namung supaya kowé pada ngerti nèk Dèkné bisa nulungi lan nguwatké kowé uga. Dadiné kowé bisa kuwat nyangga kasusahan apa waé, awit kowé uga wis blajar pasrah marang Gusti Allah, kaya enggoné awaké déwé pasrah marang Dèkné. 7Mulané awaké déwé nduwèni pengarep-arep nèk kowé bakal kuwat terus nyangga kasusahan apa waé. Kenèng apa aku kok ngerti kuwi para sedulur? Awit kaya enggonmu ngalami kasusahan kaya awaké déwé, mengkono uga kowé bakal nampa kekuwatan kaya awaké déwé.
8Aku wani ngomong ngono kuwi, awit delokké uripku déwé iki. Kowé kudu ngerti nèk awaké déwé ngalami kasangsaran gedé tenan nang bawah Asia. Sangking aboté, awaké déwé mikir nèk ora bakal kuwat nyangga menèh lan ya wis tata-tata nèk ora bakal urip menèh. 9Tenan para sedulur, ing ati rasané wis garèk matiné waé, nanging Gusti Allah nglilani kuwi mau kabèh klakon, supaya awaké déwé ora njagakké kekuwatané déwé, nanging njagakké pitulungané Gusti Allah. Wujuté Dèkné bisa nangèké wong sing [ 281 ]wis mati. 10Pantyèn Gusti Allah ya wis nulungi awaké déwé dongé awaké déwé ngalami kangèlan gedé sampèk arep mati. Mulané awaké déwé ya pretyaya nèk Dèkné bakal nulungi awaké déwé terus. 11Pokoké, kowé kabèh kudu ndongakké awaké déwé terus, dadiné sedulur pirang-pirang bakal bisa memuji lan maturkesuwun marang Gusti Allah, awit Dèkné nampa pandongané sedulur-sedulur lan nulungi awaké déwé sangka kangèlan apa waé.
12Para sedulur, apa ta sing marakké aku kendel? Jalaran aku rumangsa resik ing lair lan batin marang kabèh wong, malah-malah marang kowé sing pada nurut Gusti. Aku blaka marang kowé, awit kuwi sing dikarepké karo Gusti Allah. Enggoné awaké déwé nduwé rumangsa resik ing lair lan batin kuwi ora manut tyarané wong pinter nang jagat kéné, ora, nanging manut karepé Gusti Allah lan sangka pitulungané Gusti Allah sing gedé kabetyikané. 13-14Wujuté para sedulur, sembarang sing ketulis nang layangé awaké déwé ya jelas kabèh kanggo kowé, mulané kowé saiki bisa dunung tujuané awaké déwé, senajan durung sak kabèhé. Nanging aku pretyaya nèk kowé bakal dunung nèk tujuané awaké déwé resik sak kabèhé.
Dadiné mbésuk nèk Gusti Yésus teka menèh ènèng pantesé nèk awaké déwé mbok gawé pamèr nang ngarepé Gusti, kaya enggonmu pantes digawé pamèr karo awaké déwé.
15-16Jalaran aku ngerti kuwi, mulané aku ya wis kepéngin niliki kowé ping loro. Ping pisané aku mikir arep mampir nang nggonmu dongé aku budal nang bawah Masedonia lan pindoné nèk balik sangka kana lèrèn nang nggonmu menèh, supaya aku bisa nulungi kowé luwih okèh. Karomenèh aku ya mbutuhké pitulunganmu kanggo neruské enggonku arep budal nang bawah Yudéa. 17Apa kekarepanku iki étok-étokan? Mesti ora ta? Apa aku ya méntylah-méntylih kaya wong sing ora ngerti Gusti. Wong-wong kuwi saiki ngomong “ya,” nanging sésuk ngomong “ora.” 18Para sedulur, Gusti Allah kenèng dipretyaya lan awaké déwé uga kenèng dipretyaya. Awit nèk awaké déwé ngomong “ya” tegesé ya “ya” lan nèk awaké déwé ngomong “ora” tegesé ya “ora.” Ora ngomong “ya” nanging tegesé “ora.” 19Wujuté kabar bab Kristus Yésus, Anaké Gusti Allah, sing tak kabarké bareng karo Silas lan Timotius, ya ora molah-malih. Tegesé, apa sing diomong karo Kristus ya dilakoni tenan. 20Iki pantyèn tenan para sedulur, awit sembarang sing wis dijanji karo Gusti Allah marang awaké déwé, ya dituruti kabèh karo Kristus. Mulané awaké déwé bisa ngakoni tenan lan ngomong “Amèn,” pantyèn Gusti Yésus nuruti prejanjiané Gusti Allah kabèh, Dèkné pantes dipuji. 21Para sedulur, Gusti Allah déwé sing ngekèki kekuwatan marang aku lan kowé, supaya pengandelé awaké déwé kabèh marang Kristus bisa mantep terus. Gusti Allah déwé sing miji awaké déwé. 22Mulané Gusti Allah ya wis ngetyap awaké déwé, kanggo tanda nèk awaké déwé iki wis dadi umaté Dèkné. Karomenèh Gusti Allah ngekèki Roh Sutyi marang awaké déwé kanggo panjer, supaya awaké déwé ngerti nèk Gusti Allah bakal ngekèki sembarang liyané marang awaké déwé, sembarang sing wis dityawiské nang swarga.
23Para sedulur, apa ta jalarané aku kok ora sida teka nang nggonmu? Saiki arep tak omongké lan Gusti Allah déwé ngerti nèk aku ora goroh. Aku durung teka nang kuta Korinta kuwi, jalaran aku emoh ngrembuk prekara-prekara sing ora pener, awit kuwi mengko ndadèkké larané atimu. 24Aku ora ngomong nèk awaké déwé mandori uripmu, ora, awit wujuté kowé ya pada mantep ing pengandel. Nanging semunggoné awaké déwé teka, tujuané ya ora liya kejaba kanggo ndadèkké bungahmu. [ 282 ]
2 1Para sedulur, aku nggawé putusan ora niliki kowé kuwi, awit aku emoh ndadèkké sediné atimu, kaya dongé aku teka sing ndisik kaé. 2Awit nèk aku sampèk nggawé sedimu, aku déwé ya mèlu sedi. Apa ya ènèng sing bakal bisa nglipur aku nèk kowé pada sedi. 3Mulané para sedulur, tenimbang aku teka nang nggonmu, aku luwung nulis layang waé. Nang layang kuwi aku wis ndunung-ndunungké bab prekara-prekara sing kudu mbok tata. Dadiné nèk aku teka nang nggonmu, kowé bisa nggawé bungahé atiku tenan, ora ndadèkké sediku terus. Lan aku ya pretyaya nèk kowé pada nggatèkké marang tembung-tembungku kuwi, supaya aku bisa bungah. Nèk aku bungah, kowé kabèh mesti ya mèlu bungah. 4Para sedulur, pada ngertia nèk ora kepénak enggonku nulis layang kuwi, nanging karo ati sing susah lan sedi. Aku ora kuwat ngempet eluhku. Aku blas ora nduwé gagasan marakké kowé sedi, ora, nanging aku malah kepéngin ndunungké sepira gedéné katrésnanku marang kowé.
5Sedulur sing nggawé rétyok kuwi sakjané ora ndadèkké susahé aku, nanging sing susah malah kowé kabèh, senajana ora kebatyut banget. 6Wujuté dèkné ya wis mbok garap bebarengan lan wujuté ya wis tyukup. 7Saiki sedulur kuwi dingapura waé lan diangkat menèh, supaya aja sampèk semplak atiné. 8Mulané aku nyuwun tenan marang kowé kabèh para sedulur, dikétokké nèk kowé trésna tenan marang dèkné. 9Lan aku ya pretyaya nèk kowé bakal nuruti karepku, awit aku nulis layang sing ndisik kuwi, uga jalaran aku kepéngin ngerti kowé pada nuruti tembung-tembungku apa ora. Wujuté kabèh omongku ya mbok lakoni. 10Para sedulur, nèk kowé ngapura sedulur kuwi, ngertia nèk aku uga mèlu ngapura dèkné. Aku pantyèn ngapura sedulur kuwi, senajan salahé dèkné ya ora tak gawé sebab lan Kristus déwé weruh nèk aku ngapura sedulur kuwi ing lair lan batin, awit aku nuju apa sing betyik kanggo kowé kabèh. 11Dadiné Sétan ora bisa nemu dalan kanggo ngrusak awaké déwé, awit awaké déwé ngerti akalé dèkné kepriyé.
12Para sedulur, dongé aku teka nang kuta Troas arep nggelarké kabar kabungahané Kristus, Gusti ya nggawèkké dalan aku, wujuté ya wong pirang-pirang pada seneng ngrungokké. 13Nanging ing atiku rasané meksa ora kepénak, awit aku durung kepetuk karo sedulur Titus sing kudu nggawa kabar sangka nggonmu. Mulané aku ya ora suwi nang kuta Troas kono, aku terus pamitan arep nang bawah Masedonia.
14Para sedulur, aku maturkesuwun marang Gusti Allah, awit nang endi waé Dèkné nuntun aku. Lan jalaran sangka pitulungané Gusti Allah wong-wong bisa ngerti nèk aku, sing mauné mungsuhé, saiki dadi peladèné Kristus. Saiki nang endi waé sing tak parani, aku bisa nggelarké kabar kabungahané Kristus lan sangka pitulungané Gusti Allah wong pirang-pirang pada gelem nampa kabar kabungahan iki, éling-éling kaya lenga wangi sing ngabar kaé. 15Kanggo Gusti Allah aku ya kaya ambuné lenga wangi kaé, tegesé Gusti Allah seneng tenan enggonku nggelarké kabar kabungahané Kristus.
Aku nggelarké kabar kabungahan iki ora namung marang wong-wong sing pada nampa keslametan, nanging uga marang wong-wong sing nampa karusakan. 16Kanggo wong-wong sing bakal nampa karusakan kabar kabungahan iki kaya ambuné batangé wong mati, nanging kanggo wong-wong sing nampa keslametan malah kaya ambuné lenga wengi. Apa ènèng sing kuwat ngerjani penggawéan iki? 17Para sedulur, aku ora kaya liya-liyané sing [ 283 ]pada nggelarké pituturé Gusti kanggo nggolèk bati, ora béda kaya bakul sing ngiderké dagangané kaé, ora. Nanging awaké déwé iki dadi peladèné Kristus, awaké déwé ngerti nèk Gusti Allah déwé sing mréntah awaké déwé. Dèkné nyawang awaké déwé lan Dèkné ngerti nèk awaké déwé nyambutgawé karo ati sing resik.
3 1Para sedulur, apa aku iki ngelem awakku déwé marang kowé? Aku ora mbutuhké layang pengaleman kanggo kowé lan aku ya ora nggolèk layang kaya ngono kuwi sangka kowé, senajan liya-liyané okèh sing merlok-merlokké kuwi. Kenèng apa aku kok ora mbutuhké barang kaya ngono kuwi para sedulur? 2Awit kowé déwé kabèh dadi tandané nèk aku mulangi pitutur sing bener. Dadiné nang endi waé kowé kenèng tak gawé pamèran, tegesé, kowé sing dadi layang pengalemanku. Nanging layangku ketulis ing atimu, ora nang kertas, awit wong-wong bisa weruh lan dunung déwé sangka uripmu, nèk aku mulangké pitutur sing bener. 3Uripmu sing anyar kuwi wohé penggawéané awaké déwé lan kuwi kaya-kaya kenèng dipadakké karo layang pengalemanku sangka Kristus. Ora layang sing ketulis karo èngki, ora, nanging karo Rohé Gusti Allah sing urip. Tegesé, Rohé Gusti Allah sing wis nganyarké uripmu sak kabèhé. Layang pengalemané awaké déwé sangka Kristus ora ditatah nang watu kaya angger-anggeré nabi Moses, ora, nanging ing atiné manungsa.
4Para sedulur, aku wani ngomong ngono kuwi nang ngarepé Gusti Allah, jalaran aku pretyaya marang Kristus. 5Nanging aku ora ngomong nèk enggonku bisa ngerjani penggawéan kuwi sangka kekuwatanku déwé, blas ora, malah aku ngakoni nèk Gusti Allah sing ngekèki kekuwatan marang aku, supaya aku bisa nindakké kuwi kabèh. 6Gusti Allah déwé sing miji lan ngekèki kekuwatan marang aku supaya, aku bisa pantes ngabarké prejanjian sing anyar marang manungsa kabèh. Aku ora ngabarké bab wèt-wèt nabi Moses sing ketulis ing prejanjian sing lawas, ora, nanging aku ngabarké bab Rohé Gusti Allah. Kenèng apa aku kok ora ngomongké bab wèt-wèt nabi Moses? Awit wèt-wèt kuwi nekakké pati marang saben wong sing ora pada manut kuwi. Nanging Rohé Gusti Allah malah ngekèki kekuwatan marang manungsa, supaya bisa manut marang Gusti Allah lan bisa urip karo Dèkné slawasé.
7Para sedulur, bener angger-angger nabi Moses sing ditatah nang watu nekakké pati marang wong sing ora pada gelem manut, nanging senajan ngono, angger-angger kuwi tekané karo sloroté pangwasané Gusti Allah. Dongé nabi Moses ngetokké angger-angger sing ditatah nang watu iki tyayahné dèkné semlorot sangka pangwasané Gusti Allah lan pepadangé mblerengi bangsa Israèl, sampèk ora pada kuwat mandeng terus. Nanging senajan sloroté pepadang mau gedéné kaya ngono, suwi-suwi ya ilang. 8Nèk dipadakké karo penggawéné Roh Sutyi, apa penggawéné Roh Sutyi ing uripé manungsa ora ngungkul-ungkuli gedéné pepadangé? 9Dipikir déwé para sedulur, lah nèk wèt-wèté prejanjian lawas, sing nggawa pati kanggo manungsa, tekané karo pepadang sing semlorot ngono, mosok prejanjian sing anyar, sing marakké manungsa dianggep bener karo Gusti Allah, ora luwih gedé pangwasané, ngungkul-ungkuli sing ndisik.
10Pituturé Gusti Allah sing diwulangké karo nabi Moses ya bener tekané karo sloroté pangwasané Gusti Allah, nanging kuwi saiki ora apa-apa nèk dipadakké karo pitutur sing luwih gedé pangwasané, sing ngekèki kekuwatan marang manungsa, supaya bisa nuruti kekarepané Gusti Allah. [ 284 ]11Dadiné para sedulur, lah nèk pitutur sing ora langgeng waé tekané nganggo pepadangé Gusti Allah sing semlorot ngono, lah pitutur sing langgeng menèh, mosok ora ngungkul-ungkuli enggoné Gusti Allah ngétokké pangwasané?
12Mulané para sedulur, jalaran aku nduwèni pengandel kuwi, mulané aku ya mulangké pituturé Gusti Yésus Kristus karo kendel. 13Aku ora kaya nabi Moses sing nutupi tyayahné, supaya bangsa Israèl ora weruh ilangé sloroté pepadangé Gusti Allah. 14Awit bangsa Israèl wis gapuk pikirané lan ora bisa dunung marang pituturé Gusti Allah. Wujuté tekan sepréné kaya-kaya ijik ketutupan, awit nèk pada ngumpul lan diwatyakké sangka prejanjian lawas, meksa durung bisa dunung. Kaya-kaya tutupé tyayahné durung dityepot. Sakjané ya bener, awit namung Kristus déwé sing bisa nyepot tutup kuwi. Tegesé para sedulur, namung nèk gelem pretyaya marang Kristus manungsa bisa dunung nèk prejanjian lawas wis ora kanggo menèh, awit saiki ngerti nèk bisané ketampa Gusti Allah namung nèk njagakké marang Kristus. 15Tekan sepréné nèk bangsa Israèl ngumpul lan matya sangka kitabé nabi Moses, meksa durung pada dunung nèk kuwi ngomongké bab Kristus, awit kaya-kaya ijik ketutupan atiné. 16Nanging nèk gelem pretyaya marang Gusti Yésus Kristus, tutupé bisa katyepot, ora béda kaya nabi Moses nyepot tutupé tyayahné, dongé arep omong-omongan karo Gusti Allah.
17Para sedulur, Gusti Allah sing netepké prejanjian sing lawas ya tunggalé karo Roh Sutyi. Dadiné sapa sing nduwèni Rohé Gusti wis pedot, wis ora usah njagakké wèt-wèté nabi Moses menèh. 18Saiki awaké déwé kabèh bisa mandeng marang pituturé Gusti, jalaran atiné wis ora ketutupan menèh. Kaya-kaya awaké déwé weruh Gusti Yésus Kristus lan sloroté pangwasané nang katya pengilon. Sak barengé awaké déwé nyawang kuwi, awaké déwé selot suwi selot mada-rupa karo gambar nang katya kuwi. Dadiné selot suwi selot ketara sepira gedéné pangwasané Gusti sing nyambutgawé ing uripé awaké déwé. Pantyèn, lelakon sing kaya ngono ing uripé awaké déwé iki bisané keturutan ya sangka penggawéané Gusti, tegesé sangka penggawéané Rohé Gusti sing manggon ing uripé awaké déwé.
4 1Para sedulur, jalaran Gusti Allah gedé kawelasané, mulané Dèkné ya ngekèki penggawéan iki marang aku. Aku ya ora bakal semplak atiné lan aku ora bakal mandek enggonku mulangké pituturé Gusti Allah sing anyar iki. 2Aku malah ngemohi lan ngedohi tumindak sing ngisin-isinké lan sing ora pantes disawang. Wujuté awaké déwé ya ora ngapusi apa malsu pituturé Gusti Allah, ora. Awaké déwé malah mulangké pituturé Gusti Allah nganggo tyara sing jelas, dadiné kabèh wong ngerti nèk aku mulangké sak beneré, awit Gusti Allah déwé sing nitèni. 3Nanging, semunggoné meksa ijik ènèng wong sing ora bisa nyandak marang pituturé Gusti sing tak wulangké, kuwi ora jalaran tembungku kurang jelas, ora para sedulur, nanging jalaran wong-wong kuwi wis ditampik karo Gusti Allah, awit ora gelem pretyaya. 4Sing mblerengi atiné wong-wong kuwi ya Sétan. Suwéné urip ing donya kéné ya dèkné sing ngwasani atiné wong sing ora pretyaya marang Gusti Yésus. Dadiné wong-wong iki ya ora bisa dunung marang kabar kabungahané Kristus lan ya ora pada bisa ngrasakké déwé gedéné pangwasané Kristus, sing ngétokké Gusti Allah marang awaké déwé. 5Wujuté aku ya ora ngomongké bab awakku déwé supaya kowé pada ngelem aku, ora. Sing tak wulangké ya ora liyané kejaba Gusti Yésus Kristus, supaya kowé pada nampa Dèkné dadi Gustimu. Aku namung kepéngin ngladèni kowé kabèh, awit kuwi sing dadi kekarepané Gusti [ 285 ]Yésus ing uripku. 6Kenèng apa aku kok kepéngin nuruti kekarepané Gusti Yésus para sedulur? Awit Gusti Allah, sing mbiyèn-mbiyèné, dongé namung ènèng peteng, nekakké pepadang, Gusti Allah déwé nylorotké pepadangé ing atiku nganggo pituturé Gusti Yésus. Dadiné aku saiki bisa ngerti sepira gedéné katrésnané lan pangwasané Gusti Allah, sing dikétokké karo Gusti Yésus.
7Nanging pitutur iki diwadahi uripé awaké déwé sing ringkih iki. Kaya-kaya kenèng dipadakké karo banda gedé sing diwadahi kendi lempung. Mengkono kuwi bisa kétok tenan nèk kekuwatan ing uripé awaké déwé iki tekané sangka Gusti Allah, awit awaké déwé rumangsa ringkih. 8Kenèng apa aku kok ngomong ngono para sedulur? Awit aku iki dipenet sangka wétan-kulon-lor-kidul, nanging ora remuk. Ajek bingung ora ngerti apa sing kudu tak tindakké, nanging ora tau semplak. 9Ajek dimungsuh, nanging Gusti ora tau ninggal aku. Awak kenèng alangan, nanging ora mati.
10Para sedulur, kowé pada ngerti déwé nèk Gusti Yésus waé wis dipatèni, mulané aku ya dunung nèk sak wantyi-wantyi ènèng wong sing bakal matèni aku, jalaran aku nggelarké pituturé Gusti. Aku saguh nglakoni urip sing kaya ngono kuwi, supaya manungsa bisa nitèni déwé nèk Gusti Yésus urip lan supaya wong-wong pada dunung nèk Dèkné sing ngekèki kekuwatan aku. 11Ing uripku iki aku wis kerep tyedek karo pati, jalaran aku nglabuhi Gusti Yésus. Nanging Gusti Allah déwé nglilani kabèh mau klakon, supaya kabèh wong bisa weruh déwé nèk Gusti Yésus urip lan pada dunung nèk Dèkné sing nguwatké awakku sing ringkih iki. 12Dadiné para sedulur, aku iki sasaté ngrasakké kasangsaran terus sampèk arep mati, nanging jalaran sangka kasangsaranku kowé bisa nampa urip langgeng.
13Nang Kitab ènèng tulisan ngéné para sedulur: “Aku tansah pretyaya marang Kowé Gusti, mulané aku ngomong nèk Kowé Pitulunganku.” 14Nganggo pengandel sing kaya ngono kuwi aku saiki tansah nggelarké pituturé Gusti, awit aku ngerti nèk Gusti Allah, sing nangèké Gusti Yésus sangka pati, uga bakal nangèké aku sangka pati, supaya aku bisa urip dadi siji karo Gusti Yésus slawas-lawasé. Gusti Allah uga bakal nampa aku nang swarga bebarengan karo kowé kabèh.
15Para sedulur, sangsaraku kabèh kuwi namung kanggo nglabuhi kowé, supaya kowé pada kenal marang Gusti Allah. Dadiné nèk wong-wong sing nampa kawelasané lan kabetyikané Gusti Allah tambah terus, wong-wong sing maturkesuwun lan memuji marang Dèkné ya bakal tambah terus, awit Dèkné pantyèn gedé tenan pangwasané.
16Mulané aku ya ora semplak atiné para sedulur. Bener badan sing kétok selot suwi selot rusak ngrasakké kasangsaran, nanging ing njeruh ati aku krasa dianyarké terus saben dina, dadiné selot suwi rasané selot kuwat. 17Kangèlan sing tak alami sakjeroné urip ing donya iki ora apa-apa blas nèk tak padakké karo upahé kasangsaran sing mbésuk bakal tak tampa sangka Gusti Allah. Upah kuwi bakal gedé tenan, nggumun-nggumunké. Awaké déwé bakal ngrasakké kabetyikané Gusti Allah kabèh slawas-lawasé, awit kuwi wis dityawiské kabèh kanggo awaké déwé. 18Mulané aku ya namung mandeng marang upahku sing nang swarga, sing saiki ora kétok. Aku ora mikirké kasangsaran sing tak rasakké saiki. Barang sing kétok kuwi bakal liwat kabèh, ora suwi ènèngé. Nanging upah sing nang swarga, sing ora kétok, kuwi sing langgeng.
5 1Para sedulur, awaké déwé ngerti nèk badan kadonyaan sing dienggoni awaké déwé iki ora langgeng, namung sak untara. Dadiné nèk awaké [ 286 ]déwé dipatèni, awaké déwé ya ngerti nèk Gusti Allah bakal ngekèki badan sing anyar nang swarga, sing kenèng dienggoni awaké déwé slawas-lawasé. Iki ora kaya omah gawéané manungsa, ora, awit iki badan panggonané awaké déwé sing langgeng. 2-3Saiki awaké déwé ya pada nggresah kepéngin metu sangka omah kadonyaan iki, supaya ndang bisa manggon nang badan kaswargan sing langgeng. Awit nèk awaké déwé wis bisa nganggo badan kaswargan iki awaké déwé ora bakal wuda, nanging bakal nganggo salin sing langgeng. 4Suwéné awaké déwé ijik manggon nang badan kadonyaan iki awaké déwé ngrasakké kasangsaran terus lan awaké déwé pada nggresah kepéngin metu. Ora jalaran awaké déwé kepéngin ninggal badan kadonyaan iki, ora, nanging awaké déwé kepéngin nampa badan anyar sangka swarga. Dadiné badané awaké déwé sing kadonyaan bakal diganti dadi badan sing langgeng. 5Gusti Allah sing wis nata kuwi mau kabèh kanggo awaké déwé lan Dèkné déwé wis ngekèki Roh Sutyi kanggo panjeré sembarang sing wis dityawiské kanggo awaké déwé. Roh Sutyi kuwi panjeré, kanggo tanda nèk Gusti Allah bakal ngekèki liyané sak kabèhé marang awaké déwé.
6Mulané awaké déwé ya mantep terus para sedulur, awit awaké déwé ngerti tenan nèk suwéné awaké déwé ijik manggon nang badan kadonyaan iki awaké déwé ora bisa dadi siji karo Gusti Yésus nang swarga. 7Saiki uripé awaké déwé nang badan kadonyaan iki ya namung nganggo pretyaya marang Gusti Allah, senajan awaké déwé ora weruh marang Dèkné. Saiki awaké déwé ora namung njagakké barang sing kétok. 8Aku pantyèn ya wis mantep ing ati. Aku malah kepéngin ninggal badan kadonyaan iki lan boyong nang omahku nang swarga, dadi siji karo Gusti. 9Mulané aku ya namung nduwé tujuan siji iki, yakuwi: kepriyé bisaku urip sing ndadèkké senengé Gusti, ora dadi sebab ijik urip nang badan sing tak enggoni iki apa wis metu. 10Awit kepriyé waé awaké déwé kabèh kudu mara nang ngarepé Kristus asok penjawab déwé-déwé. Tegesé, awaké déwé bakal dikrutu karo Kristus lan awaké déwé bakal nampa upah manut tumindaké déwé-déwé suwéné awaké déwé urip nang badan kadonyaan iki, menawa betyik, menawa ala.
11Para sedulur, jalaran aku ngerti nèk aku bakal dikrutu karo Gusti, mulané aku ya wedi tenan marang Gusti lan aku tansah ndunungké marang wong-wong nèk atiku resik. Gusti ngerti njeroné atiku lan sing tak suwun kowé kabèh semono uga pada nitèni déwé lan ngakoni ing atimu nèk aku ora goroh. 12Aku ora arep ngelem awakku déwé nang ngarepmu, ora, nanging aku namung ndunungké marang kowé nèk ora usah wedi ngomong sing betyik bab aku. Dadiné kowé bisa mangsuli sak beneré marang wong-wong, sing pada ngegungké manungsa manut kétoké, ora manut kasukmané.
13Para sedulur, nèk tumindakku kaya wong bodo, jalaran aku ngegungké awakku déwé, ngertia nèk kuwi kanggo nglabuhi lan ngluhurké Gusti Allah. Nèk aku nganggo tyara sing sak pantesé, kuwi ya kanggo kowé. 14Apa sing tak tindakké kuwi wis ora karepku déwé, nanging katrésnané Kristus sing nglakokké uripku. Awit aku ngerti nèk Kristus nglakoni pati jalaran sangka dosané kabèh manungsa. Mulané awaké déwé saiki ya ngerti nèk awaké déwé kabèh wis mati kanggo urip sing lawas. 15Kristus mati dadi wakilé kabèh manungsa, supaya kabèh wong sing wis nampa urip langgeng ora urip nuruti karepé déwé menèh, ora, nanging nuruti karepé Kristus. Awit Dèkné sing mati lan tangi menèh sangka pati nglabuhi manungsa.
16Mulané aja pada nganggep wong-wong sing nurut Gusti Yésus Kristus [ 287 ]tunggalé waé karo wong-wong sing ora pretyaya. Pantyèn, mbiyèn aku déwé ya klèru, awit Kristus tak anggep tunggalé waé karo wong liya-liyané. Nanging saiki aku wis ora kaya ngono menèh. 17Awit sapa sing pretyaya marang Kristus wis dadi wong anyar sak kabèhé. Uripé wis ora kaya mauné menèh, ora, nanging saiki nglakoni urip anyar sak kabèhé. 18Urip anyar iki pawèhé Gusti Allah marang awaké déwé. Dèkné gelem nampa awaké déwé, jalaran Kristus wis mati nglabuhi awaké déwé. Lan saiki Gusti Allah ngongkon awaké déwé kongkon ngabarké nèk Gusti Allah gelem nampa kabèh wong. 19Tegesé, awaké déwé kudu ngabarké nèk manungsa bisa ketampa karo Gusti Allah, jalaran Kristus wis mati nyangga salahé kabèh manungsa. Mulané saiki dosané wis ora diitung menèh.
20Dadiné aku iki dadi wakilé Kristus nang jagat, tegesé, Gusti Allah déwé sing ngundang manungsa lantaran aku. Mulané, manut kongkonané Kristus, aku nyuwun tenanan marang kowé kabèh, mbok pada gelema dirukunké karo Gusti Allah. 21Para sedulur, Kristus sing ora nduwé dosa dikongkon nyangga dosané awaké déwé karo Gusti Allah. Dadiné nèk awaké déwé wis dadi siji karo Kristus, awaké déwé ya wis dingapura lan dianggep ora nduwé dosa menèh karo Gusti Allah.
6 1Para sedulur, aku, sing nyambutgawé bebarengan karo Gusti Allah, aku nyuwun tenanan marang kowé kabèh: mbok kawelasané Gusti Allah marang kowé aja digawé muspra. Jalaran melas, Gusti Allah ngapura dosamu, aja balik nglakoni dosa menèh. 2Awit Gusti Allah déwé wis ngomong ngéné nang Kitab:
“Ing wantyi sing tak karepké
Aku ngrungokké sambatmu
lan ing dina keslametanmu
Aku teka nulungi kowé.”
Para sedulur, ya saiki iki wantyiné Gusti Allah arep nulungi kowé lan ya saiki iki dina keslametanmu.
3Para sedulur, aku ngati-ati tenan aja sampèk ndadèkké sandungan marang sapa waé. Dadiné penggawéané Gusti sing tak kerjani ora éntuk èlèk. 4Ing prekara apa waé sing tak lakoni aku ngétokké nèk aku iki peladèné Gusti Allah, kayadéné: kasusahan lan kangèlan apa waé tak sangga karo sabar. 5Aku mangan gebuk, mangan setrapan lan uga tau dikroyok. Aku ngrasakké nyambutgawé adus kringet, kurang turu lan kurang pangan. 6Aku ngétokké betyik, nyambutgawé nganggo kaweruh, sabar lan gemati marang sapa waé. Aku manut marang pinuntuné Roh Sutyi lan nrésnani liyané sak atiku. 7Aku ngabarké pitutur sing bener, pituturé Kristus lan aku sing ngabarké ya nganggo pangwasané Gusti Allah. Aku mantep terus nuruti apa sing dikarepké karo Gusti Allah, dadiné aku bisa nggelarké pituturé Gusti Allah terus tanpa ènèng wong sing bisa nyalahké nèk aku nindakké ala. 8Aku dong-dongan diajèni, dong-dongan disepèlèkké, dong-dongan dielem, dong-dongan diolok-olok. Ya ora dadi apa. Senajan aku ngomong sak beneré, aku meksa diarani tukang ngapusi. 9Kabèh wong kenal marang aku, nanging okèh sing ora gelem nganggep aku kaya kongkonané Kristus. Aku ajek ngadepi pati, nanging wujuté ijik urip. Senajan aku dipentungi, nanging aku ora mati. 10Senajan aku digawé sedi, nanging aku bungah terus. Aku kétok mlarat, nanging aku ndadèkké sugihé wong pirang-pirang. Kétoké ora nduwé apa-apa, nanging wujuté aku nduwé sembarang.
11Para sedulurku nang Korinta, aku wis ngomong blaka marang kowé lan sembarang sing nang njeroné atiku wis tak etokké kabèh. 12Nèk ènèng rasa sing ora kepénak enggonmu bebarengan karo aku, kuwi ora jalaran tumindakku salah marang kowé, ora, nanging kuwi [ 288 ]jalaran sangka salahmu déwé. 13Para sedulur, enggonku mituturi kowé kuwi jalaran kowé pada tak anggep anak-anakku déwé. Mulané, mbok pada dikétokké marang aku rasané atimu, kaya enggonku ngétokké rasané atiku marang kowé.
14Para sedulur, aja gegandèngan karo wong sing ora pretyaya. Apa wong sing nglakoni pituturé Gusti Allah bisa gegandèngan karo wong sing nglawan Gusti Allah? Mesti ora. Apa pepadang bisa bebarengan karo pepeteng? Mesti ora. 15Kristus apa tau setuju karo Sétan? Mulané, wong sing pretyaya marang Kristus ya ora tunggalé karo wong sing ora pretyaya. 16Lan omah panggonané Gusti Allah ya ora tunggalé karo omahé brahala. Awit panggonané Gusti Allah sing urip ya awaké déwé iki. Wujuté Gusti Allah déwé wis tau ngomong, kaya sing ketulis nang Kitab, uniné ngéné:
“Aku bakal manggon dadi siji karo umatku
lan Aku bakal bebarengan karo wong-wong kuwi.
Aku bakal dadi Gusti Allahé
lan wong-wong kuwi bakal dadi umatku.”
17Nang ayat liyané Gusti Allah ngomong ngéné:
“Lungaa sangka tengahé wong-wong sing nglakoni ala
lan pada pisaha sangka wong-wong kuwi.
Aja pada ndemèk barang sing kotor,
mengko Aku bakal nampa kowé.”
18Nang ayat liyané menèh Gusti Allah ngomong ngéné:
“Aku bakal dadi bapak kanggo kowé
lan kowé bakal dadi anak-anak lanang lan wédok kanggo Aku.
Kuwi tembungé Gusti sing kwasa déwé.”
7 1Mulané para sedulur sing tak trésnani, awaké déwé pada ngerti nèk Gusti Allah wis ngekèki prejanjian-prejanjian iki marang awaké déwé, hayuk ta saiki pada ngresiki uripé awaké déwé sangka sembarang sing nggawé regeté badan lan atiné awaké déwé. Awaké déwé kudu namung nglakoni apa sing ndadèkké senengé Gusti Allah, awit awaké déwé ngajèni tenan marang Dèkné.
2Para sedulur, aku mbok dipretyaya ta! Aku ngerti nèk ènèng sing pada nyalahké aku, jaréné aku sembrana karo kowé, nanging aku ora rumangsa tau nindakké sing ora bener marang kowé. Aku ya ora tau ndadèkké rusaké uripé sapa waé lan aku ya ora rumangsa tau nggolèk bati sangka uripé sapa waé. 3Aku ngomong kuwi ora kanggo nyalahké kowé, ora. Aku malah tau ngomong nèk kowé kabèh ana ing atiku; pati-urip katrésnanku marang kowé ora bakal pedot.
4Para sedulur, aku pantyèn bisa blaka tenan marang kowé lan kowé pantyèn kenèng tak gawé pamèran. Senajan aku ngalami kasusahan okèh, jalaran kowé nglipur aku, atiku bisa kebek karo kabungahan. 5Awit sakwisé aku teka nang Masedonia aku ya ora bisa nemu ayem. Nang endi waé aku diperang! Perangan sangka njaba, yakuwi wong-wong sing tansah nglawan awaké déwé. Perangan sangka njeruh, yakuwi rasa sangsi ing ati nèk mikirké kowé lan sedulur-sedulur liyané. 6Nanging kesuwun tenan marang Gusti Allah sing nglipur atiné wong semplak, awit saiki sedulur Titus wis balik nang nggonku menèh lan atiku krasa bungah. 7Bungah ora namung jalaran Titus wis nang nggonku menèh, ora, nanging uga jalaran Titus déwé ngomong nèk kowé kabèh pada nglipur dèkné. Dèkné malah ngomong nèk kowé pada kangen tenan marang aku. Titus uga ngomongké nèk kowé pada sedi, rumangsa nduwé [ 289 ]salah marang aku, nanging saiki kowé pada ora wedi mbélani aku. Kabar kuwi kabèh pantyèn nambahi bungahé atiku.
8Para sedulur, aku rumangsa nèk layangku sing kèri nggawé susahé atimu, nanging aku ora gela nèk aku nulis layang kuwi. Ora, aku goroh nèk aku ngomong ora gela, awit aku ya gela tenan nèk layangku nggawé sediné atimu, senajan sedimu namung sedilut. 9Saiki aku bungah, ora bungah jalaran aku nggawé sedimu, ora, nanging aku bungah jalaran sedimu marakké kowé pada ngrumangsani klèrumu lan saiki kowé pada njaluk ngapura marang Gusti Allah. Dadiné terang banget nèk sedimu kuwi pantyèn dikarepké karo Gusti Allah. Tibaké layangku ya ora nggawé ala, malah nggawa betyik kanggo kowé.
10Awit para sedulur, sedi nèk sangka Gusti Allah kuwi malah marakké wong ngrumangsani salahé, supaya njaluk ngapura marang Gusti Allah. Dadiné sedi kaya ngono kuwi malah nekakké keslametan, ora ndadèkké gela ing tembé-mburi. Nanging sedi sak tyarané wong sing ora pretyaya marang Gusti Allah kuwi béda, kuwi nekakké pati. Awit senajan rumangsa salah, nanging ora pada njaluk ngapura marang Gusti Allah. 11Lah kowé wis pada ngalami sedi sing sangka Gusti Allah, dipikir déwé sedulur apa éntuk-éntuké! Wujuté saiki kowé pada mempeng tenan enggonmu nggarap sedulur sing salah, kowé uga tenanan enggonmu mbélani aku. Saiki ya kétok tenan nèk kowé sengit karo barang sing ala, awit saiki ketara tenan nèk kowé wedi marang Gusti Allah. Saiki kowé malah kangen tenan marang aku, kepéngin nduduhké marang aku nèk kowé saiki pada manut marang Gusti Allah lan gelem nggarap sedulur sing nggawé dosa. Kuwi mau kabèh ngekèki tanda nèk kowé kepéngin nglakoni sing bener.
12Para sedulur, dadiné enggonku nulis layang sing kèri kaé ora kanggo nggarap sedulur sing salah apa mbélani sedulur sing disalahké, ora. Nanging enggonku nglayangi kowé kaé tujuané, supaya kowé kabèh pada ngakoni déwé nang ngarepé Gusti Allah, nèk kowé pada labuh tenan kanggo aku. 13Kuwi sing nglipur atiku tenan.
Kejaba sangka panglipur iku, aku uga bungah jalaran kowé kabèh pada ngayemké atiné sedulur Titus; dèkné ora usah sangsi bab kowé. 14Kowé pantyèn tak gawé pamèran marang sedulur Titus lan aku bungah nèk kowé ora nggawé isinku marang dèkné. Kayadéné sembarang sing wis tak omong marang kowé bener kabèh, saiki wujuté ya ketara nèk sembarang bab kowé sing tak omong marang sedulur Titus ya bener kabèh. 15Katrésnané Titus marang kowé saiki mundak gedé, awit dèkné ngerti nèk kowé pada manut marang tembung-tembungku. Wujuté dèkné ya mbok ajèni tenan dongé dèkné teka nang nggonmu lan ya mbok tampa apik banget. 16Aku jan bungah tenan nèk kowé kenèng tak pretyaya sak kabèhé.
8 1Para sedulur, saiki aku kepéngin ngomongi kowé kabèh bab kabetyikané Gusti Allah marang pasamuan-pasamuan nang bawah Masedonia. 2Sedulur-sedulur nang pasamuan-pasamuan iki pada ngalami kangèlan sing abot tenan, nanging senajan ngono pada nduwèni kabungahan gedé ing ati. Lan senajan sedulur-sedulur kuwi déwé ora nduwé, nanging enggoné nulungi liyané ora setitik. 3-4Aku weruh déwé nèk sedulur-sedulur iki pada pawèh sak kuwaté, malah sakjané ngungkul-ungkuli kuwi. Sangka karepé déwé lan karo ati sing lega-lila sedulur-sedulur iki pada nyuwun tenan marang aku, njaluk dikèki kelunggaran mèlu nulungi sedulur-sedulur sing nang Yudéa. 5Pawèhé sedulur-sedulur nang Masedonia kuwi jan ngungkul-ungkuli sing tak jagakké. Awit ndisiké pada masrahké uripé marang Gusti lan namung kepéngin nuruti karepé Gusti. Terus pada masrahké uripé marang aku, kepéngin nuruti karepku, awit [ 290 ]sedulur-sedulur kuwi pada ngerti nèk kuwi kekarepané Gusti. 6Mulané aku ya terus nyuwun marang sedulur Titus, sing wis molai nglumpukké pawèhmu, supaya dèkné ngrampungké pitulunganmu kanggo sedulur-sedulur liyané iki.
7Para sedulur, ing prekara apa waé kowé jan lubèr tenan! Wujuté kowé jeru ing pengandel, luwes ing tembung, jembar ing kaweruh, temen ing tetulung lan uga lubèr ing katrésnanku marang kowé. Mulané para sedulur, sing tak jaluk, pawèhmu iki kanggo sedulur-sedulur nang Yérusalèm bisaa lubèr.
8Aku ora meksa kowé para sedulur, ora, aku namung kepéngin weruh apa katrésnanmu marang sedulur-sedulur liyané tunggalé karo katrésnané lan pelabuhané sedulur-sedulur nang Masedonia, sing pada nulungi sedulur-sedulur nang Yérusalèm sing pada kekurangan. 9Awit para sedulur, pada élinga marang Yésus Kristus, Gustiné awaké déwé, sing trésna tenan marang awaké déwé. Senajan Dèkné sugih, Dèkné saguh nglakoni kemlaratan kanggo nglabuhi kowé. Dadiné sangka kemlaratané Gusti Yésus Kristus kowé bisa nampa kasugihan sing wis dityawiské karo Gusti Allah.
10Miturut pinemuku apiké ngéné waé: kowé déwé sing ngetokké gagasan kanggo nulungi pasamuan-pasamuan sing kekurangan lan wujuté ya kowé uga sing molai nglumpukké duwit taun sing wis. 11Para sedulur, apiké penggawéanmu iki ya ndang dirampungké waé. Dadiné sedulur-sedulur bisa weruh déwé nèk kowé pada kepéngin ngrampungké tenan apa sing wis mbok wiwiti déwé. Pada pawèha sak kuwatmu, nèk nduwé okèh ya ngekèki okèh, nèk nduwé setitik ya ngekèki setitik. 12Sing penting, nèk pawèh kudu karo ati sing lega-lila. Awit nèk ora nduwé ya bener ora bisa pawèh, nanging nèk nduwé kudu pawèh sak kuwaté.
13Aku ora ngomong nèk kowé kudu nulungi liyané terus kowé déwé sampèk kangèlan, ora, para sedulur. Karepku, supaya sangka kalubèranmu kowé nulungi sing pada kekurangan, dadiné kabèh bisa ketyukupan. 14Sapa ngerti kapan-kapan kowé déwé kekurangan. Nanging sedulur-sedulurmu sing kelubèran mesti bakal gentèn nulungi kowé. Dadiné bisa pada-pada. 15Bab iki nang Kitab ketulis ngéné: “Sing nglumpukké okèh malah ora turah, lah sing nglumpukké setitik ora kekurangan.” (Kuwi ngomongké bab panganan sangka langit sing jenengé manah.)
16Para sedulur, aku maturkesuwun tenan marang Gusti Allah, awit Dèkné sing ngekèki katrésnan marang sedulur Titus. Mulané dèkné ya kaya aku déwé enggoné nglumui tenan kepéngin nulungi kowé. 17Sedulur Titus ora namung bungah jalaran aku nembung dèkné, nanging sangking bungahé bisa nulungi kowé, dèkné malah budal nang nggonmu sangka karepé déwé. 18Aku uga ngongkon sedulur liyané ngantyani sedulur Titus. Pasamuan-pasamuan kabèh ya wis kenal lan pada ngelem marang sedulur iki, awit dèkné enggoné nyambutgawé nggelarké kabar kabungahané Gusti Yésus Kristus ya ora sembrana. 19Karomenèh, pasamuan-pasamuan wis miji sedulur iki kongkon ngantyani awaké déwé nèk awaké déwé nggawa urunanmu nang Yérusalèm, awit awaké déwé ya wis dipasrahi penggawéan iki. Awaké déwé seneng tetulung.
20Awaké déwé ya ati-ati tenan, aja sampèk kenèng disalahké wong nèk awaké déwé nguntet duwité apa kepriyé, awit sedulur-sedulur sing pada pawèh ya ora éman tenan. 21Mulané awaké déwé ya mikirké sembarang sakdurungé, supaya ora kenèng diarani wong kepriyé waé. Awaké déwé kepéngin nindakké sing bener nang ngarepé Gusti Allah lan nang ngarepé manungsa.
22Kejaba sedulur kuwi mau, aku uga ngongkon sedulur siji menèh ngantyani sedulur Titus. Sedulur iki [ 291 ]uga wis ngétokké nèk dèkné ajek sregep nyambutgawé kanggo Gusti ing prekara apa waé. Dèkné ngerti nèk kowé pada seneng nulungi liyané, mulané dèkné ya kepéngin tenan teka nang nggonmu. 23Bab sedulur Titus kowé déwé pada ngerti para sedulur, dèkné kantyaku sing temen ngréwangi aku enggonku nyambutgawé nglabuhi kowé. Dèkné wakilku. Lah sedulur loro sing liyané kuwi wakilé pasamuan-pasamuan; Kristus pantyèn kétok kwasané lan kabetyikané tenan sangka uripé sedulur loro iki. 24Mulané aku nyuwun marang kowé kabèh para sedulur, sedulur-sedulur iki ditampa sing apik lan dikétokké katrésnanmu. Dadiné pasamuan-pasamuan kabèh bisa ngerti nèk enggonku ngelem kowé ènèng wujuté.
9 1Para sedulur, aku wis ora usah ngomongi kowé nèk kowé kudu nulungi sedulur-sedulur nang Yudéa. 2Awit aku ngerti nèk kowé seneng tetulung, mulané kowé ya tak gawé pamèran marang pasamuan-pasamuan nang Masedonia. Aku ngomong marang sedulur-sedulur kuwi nèk kowé sing nang Korinta nang bawah Akaya kono wis pada molai ngekèki urunan wiwit taun sing kepungkur. Kuwi dadi tulada kanggo sedulur-sedulur nang bawah Masedonia, mulané ya terus pada mèlu tata-tata nglumpukké urunan. 3Aku ngongkon sedulur Titus lan kantyané loro iki teka nang nggonmu, supaya kabèh ngerti nèk enggonku ngelem kowé ora kaya tong-kosong, nanging ènèng wujuté tenan. Aku ngomong nèk duwit urunanmu wis bakal dilumpukké sakdurungé sedulur-sedulur iki tekan nggonmu. 4Nèk ora ngono, mengko aku kisinan nèk ènèng sedulur-sedulur sangka Masedonia teka nang nggonmu bareng karo aku, nanging urunanmu durung dityawiské. Ora aku déwé, nanging kowé mbarang mesti mèlu isin, awit aku wis ngomong nèk kowé kenèng tak pretyaya. 5Mulané sedulur Titus lan kantyané tak kongkon budal ndisik nang nggonmu, supaya pada ngréwangi nglumpukké urunan sing mbok janji dèk mbiyèn. Dadiné nèk aku teka, urunanmu wis dityawiské, supaya bisa kétok nèk urunan kuwi metu sangka ati sing lega-lila, ora metu jalaran kowé kepeksa.
6Aja lali marang tembung sing uniné ngéné para sedulur: “Sing nyebar setitik ya bakal ngunduh setitik, nanging sing nyebar okèh ya bakal ngunduh okèh.” 7Nèk kowé pawèh, siji-sijiné kudu mikir déwé ing ati arep ngekèki pira, aja kepeksa apa terus gela ing mburi. Ngertia para sedulur, Gusti Allah seneng nèk awaké déwé pawèh karo ati sing bungah. 8Gusti Allah nduwèni kwasa mberkahi kowé ngungkul-ungkuli sing mbok butuhké, supaya sak wantyi-wantyi kowé bisa ketyukupan ing prekara apa waé. Kowé malah bisa nduwé turahan okèh kanggo nindakké sak wernané penggawéan sing betyik kanggo nulungi liyané. 9Bab iki nang Kitab ènèng ayat sing uniné ngéné:
“Dèkné ngedum marang sing mlarat,
Gusti Allah bakal éling marang
kabetyikané wong kuwi slawasé.”
10Para sedulur, Gusti Allah sing nyawiské wiji kanggo sing nyebar, supaya ènèng pangan kanggo sing ngelih, ya Gusti Allah uga sing bakal nyukupi kowé terus ing kabutuhanmu, supaya kowé bisa maju terus enggonmu nulungi liyané sing kekurangan. 11Gusti Allah bakal ngantepké atimu lan bakal nyukupi kowé ing werna-werna prekara, supaya slawasé kowé bisa urun marang liyané. Karomenèh para sedulur, urunan sangka atimu sing bakal tak gawa nang Yudéa kuwi bakal marakké sedulur pirang-pirang pada maturkesuwun marang Gusti Allah. 12Dadiné urunanmu kuwi ora namung nyukupi kabutuhané sedulur-sedulur nang Yudéa, nanging urunanmu uga marakké wong pirang-pirang pada maturkesuwun tenan marang Gusti Allah. 13Mengkono [ 292 ]kuwi bakal ketara uga nèk kowé pada trésna tenan marang Gusti Allah lan pada kepéngin nuruti kekarepané. Lan wong okèh bakal ngelem Gusti Allah, jalaran pada weruh kabetyikanmu lan pada nitèni déwé nèk kowé ora namung ngakoni, nanging nyata tenan nglakoni kabar kabungahané Kristus. Wong-wong bakal ngelem Gusti Allah uga, jalaran kowé ora éman ngedum berkah marang sedulur-sedulur nang Yudéa lan sedulur-sedulur liyané. 14Sedulur-sedulur kuwi bakal pada ndongakké kowé karo katrésnan, awit Gusti Allah ngedunké kabetyikané marang kowé sampèk lubèr-lubèr. 15Mulané hayuk pada maturkesuwun marang Gusti Allah, sing wis ngedunké pawèh sing gedé banget marang awaké déwé, pawèh sing gedéné ora kenèng didunungké nganggo tembungé manungsa.
10 1Para sedulur, ènèng wong sing ngomong nèk aku iki, Paulus, ora wani ngomong nèk adep-adepan karo kowé, jaréné waniku nèk aku adoh karo kowé. Jaréné nèk nang layang aku wani ngomong keras. Saiki aku nyuwun marang kowé para sedulur, aku nyuwun karo ati sing andap-asor lan betyik, jalaran Kristus ya kaya ngono: wong-wong sing ngomong kaya ngono kuwi pada ditampik. 2Dadiné nèk aku teka nang nggonmu, aku ora usah ngomong keras marang kowé, senajan aku bakal ngomong keras tenan marang wong-wong liyané. Awit wong-wong kuwi pada ngarani aku jaréné klakuanku kaya wong kadonyaan, sing ora manut marang Kristus. 3Ya bener aku wong urip ing donya kéné kaya wong liyané, nanging aku ora bakal nglawan guru-guru palsu kuwi nganggo tyarané wong sing ora pretyaya marang Kristus. 4Gamanku ora gaman kadonyaan, ora, nanging gamané Gusti Allah, gaman sing kuwat lan sing bisa ngremuk tèbèng-tèbèngé mungsuhé. Tegesé, aku bisa nduduhké klèruné guru-guru palsu kuwi. 5Omongan gedé-gedé sing namung ngalang-alangi wong-wong marakké ora bisa ngerti pituturé Gusti Allah sing bener, bakal tak rombak. Pikiran-pikirané manungsa bakal tak garap lan tak telukké marang kekarepané Kristus. 6Nèk wis kétok tenan nèk kowé wis pada manut sak kabèhé marang Kristus, aku bakal nggarap kabèh wong sing nglawan piwulangé Kristus.
7Para sedulur, kowé kudu ngerti sak beneré. Nang tengahmu pantyèn ènèng wong sing ngomong karo kowé nèk dèkné dipilih tenan karo Kristus. Wong kuwi kudu ngerti nèk aku pada waé pilihané Kristus lan Kristus ya ngekèki pangwasa marang aku. 8Semunggoné aku ngegungké bab pangwasa kuwi, aku ya ora isin, awit pangwasa kuwi kanggo mbangun kowé, ora kanggo ngrusak kowé. 9Aku ora nuju arep medèn-medèni kowé karo layang-layangku. 10Ya bener ènèng wong sing ngomong: “Nang layang Paulus tembungé keras lan pedes, nanging nèk adep-adepan karo awaké déwé dèkné ora sembada blas, ora sembada tembungé lan ora sembada kétoké.” 11Wong sing ngomong ngono kuwi kudu ngerti nèk sing tak omong nang layang-layangku ora béda karo sing bakal tak tindakké nèk aku teka nang nggonmu.
12Pantyèn aku ora wani madakké awakku karo wong-wong sing mikiré wis apik déwé, awit wong-wong kuwi bodo banget. Bodoné ngéné: lah wong-wong kuwi pada nggawé ukuran manut pinemuné déwé terus pada madakké klakuané karo ukurané déwé.
13Para sedulur, nèk aku nggunggung, aku ora ngliwati wates, sing tak gunggung kuwi sakjeroné wates. Watesé yakuwi: penggawéan sing wis dipasrahké marang aku karo Gusti Allah. Lan kowé uga klebu ing penggawéanku iki. 14Dadiné aku ya ora ngliwati watesé lan kowé ora tiba ing sak njabané rengganku. Wujuté ya aku sing teka [ 293 ]ndisik déwé nang nggonmu nggawa kabar kabungahané Kristus.
15Para sedulur, nèk aku ngomong nèk kowé dadi rengganku, aku ora goroh lan aku ora ngliwati watesé penggawéanku, awit dudu liyané, nanging aku déwé sing nggawa kabar kabungahané Kristus nang nggonmu. Nanging pengarep-arepku, pengandelmu bisaa mundak terus, supaya penggawéanku nang tengahmu uga bisa mundak gedé, tanpa ngliwati wates sing wis dityatet karo Gusti Allah kanggo aku. 16Nèk kuwi wis klakon, aku bisa nggelarké kabar kabungahané Kristus nang panggonan-panggonan liya sing adoh-adoh. Awit aku ora gelem ngegungké bab penggawéan sing wis dikerjani nang keboné wong liya.
17Nèk aku ngegung, aku ya ngegungké Gusti, sing ngekèki kekuwatan aku. Wujuté nang Kitab ketulis ngéné: “Sapa sing arep ngegung-egungké, apiké wong kuwi ngegungké bab sing ditindakké karo Gusti Allah.” 18Awit para sedulur, dudu wong sing ngelem penggawéané déwé sing dianggep apik karo Gusti Allah, nanging wong sing dielem karo Gusti Allah déwé, kuwi sing dianggep apik.
11 1Para sedulur, sing tak suwun ora dadi atimu enggonku ngomong kaya wong bodo iki. Ya aku disabari sedilut menèh. 2Pantyèn aku sumelang tenan bab kowé, kaya enggoné Gusti Allah sumelang bab kowé. Kenèng apa aku kok sumelang tenan bab kowé para sedulur? Awit kowé wis tak gandèngké karo Kristus, kaya sakwijiné bapak matyangké anaké wédok sing prawan karo sakwijiné wong lanang. 3Nanging, wediku nèk kowé sampèk kenèng akalé Sétan, kaya ibu Eva, sing diapusi karo ula terus ora manut marang tembungé Gusti Allah. Mengko kowé mbarang sampèk disasarké karo guru-guru palsu kuwi terus ora trésna marang Kristus kaya mau-mauné menèh, nganggo katrésnan sing tus lan sing tenan. 4Aku sumelang, awit kowé nglilani sapa waé teka nang pasamuan lan mulangké bab Yésus, nanging piwulangé wong-wong kuwi séjé banget karo sing tak wulangké. Semono uga kowé gelem nampa roh liyané lan pitutur liyané, sing jaréné kabar kabungahan uga.
5Para sedulur, rumangsaku aku ora kalah karo rasul-rasul sing mbok anggep rasul gedé kuwi. 6Bener aku ora bisa ngomong kaya wong-wong kuwi, nanging kuwi ora ngomong nèk aku ora nduwé kaweruh. Wujuté ya wis ketara tenan ta ing tindak-tandukku sak kabèhé.
7Apa aku salah jalaran tumindakku marang kowé nganggo andap-asor? Apa tujuanku ora namung kanggo ngangkat kowé? Mulané aku ya ora njaluk bayaran enggonku nggelarké pituturé Gusti Allah marang kowé. 8Malah pasamuan-pasamuan liyané sing nyokongi aku suwéné aku ngabarké pituturé Kristus nang nggonmu. Sasaté aku meres pasamuan-pasamuan kuwi, supaya aku bisa nulungi kowé. 9Suwéné aku nang nggonmu aku ya ora tau ngrusui kowé nèk aku butuh apa-apa. Sak ngertiku aku ora tau njaluk duwit marang sapa-sapa, awit sedulur-sedulur sing teka sangka Masedonia wis pada nyukupi butuhku. Dadiné aku ora tau dadi rengganmu kepriyé waé lan sak terusé ya ora. 10Para sedulur, kaya enggoné Kristus tembungé tenan, semono uga sing tak omong iki tenan, awit Kristus urip ing atiku. Mulané aku wani ngomong nèk nang Akaya ora ènèng wong siji waé sing bisa ngarani nèk aku goroh, awit aku ora tau njaluk urunan sapa-sapa. 11Kenèng apa aku kok ngomong ngono kuwi para sedulur? Apa jalaran aku ora trésna marang kowé? Ora para sedulur, awit Gusti Allah déwé ngerti nèk aku trésna tenan marang kowé.
12Lan apa sing wis tak tindakké arep tak teruské, supaya rasul-rasul [ 294 ]liyané kuwi ora bisa nemu kelunggaran kanggo gemunggung lan ngomong nèk penggawéané tunggalé waé karo aku. 13Wong-wong kuwi dudu rasul-rasul sing kongkonané Gusti Allah, nanging rasul-rasul sing palsu, sing ngapusi. Nganggepé rasulé Kristus tenan, nanging wujuté ora. 14Kuwi ora nggumunké, awit Sétan déwé bisa teka kaya mulékat pepadang. 15Mulané ya aja kagèt nèk balané Sétan tekané kaya peladèné kabetyikan. Nanging entèk-entèké wong-wong kuwi bakal nampa setrapan sing tyotyok karo klakuané.
16Para sedulur, saiki tak omongké sing tyeta tenan: aja sampèk ènèng wong ngira nèk aku iki wong bodo. Nanging semunggoné ènèng wong nganggep aku iki bodo, ya bèn, aku ditampa kaya wong bodo waé, supaya aku bisa gemunggung setitik, niru wong-wong sing bodo kuwi. 17Dadiné sing arep tak omong iki ora sangka tembungé Gusti, ora, nanging tembungku déwé, tembungé wong sing diarani bodo, sing ngejokké kekuwatané déwé. 18Wong okèh pada ngegungké kapinterané déwé, aku uga arep mèlu ngono. 19Jalaran kowé nganggep kowé déwé pinter, mulané kowé ya nyabari wong-wong sing bodo. 20Wujuté kowé nyabari sapa waé sing mandori kowé, sing meres lan sing ngerèh kowé. Kowé uga nyabari wong sing ngepal lan napuk kowé. 21Aku isin, awit aku pantyèn ngakoni nèk aku ora nduwé kendel nglakoni sing kaya ngono.
Nanging senajan ngono, ora namung wong-wong kuwi bisa ngegung-egungké uripé déwé. Aku ya bisa uga, senajan omongku iki namung mèlu-mèlu wong bodo. 22Wong-wong kuwi jaréné wong Ibrani, aku ya wong Ibrani. Jaréné wong Israèl, aku ya wong Israèl. Jaréné turunané Bapa Abraham, aku uga turunané Bapa Abraham. 23Jaréné peladèné Kristus, nanging aku sing ngladèni Kristus ngungkul-ungkuli wong kuwi kabèh. Ora nggumun aku nèk kowé mikir nèk omongku kuwi terus mblarah-mblarah. Wujuté enggonku nyambutgawé aboté ngungkuli wong-wong kuwi. Enggonku disetrap nglabuhi Kristus kerepé ya ngungkul-ungkuli wong-wong kuwi. Aku mangan gebuk ngungkul-ungkuli wong-wong kuwi. Aku wis ping pira mèh mati, ngungkul-ungkuli wong-wong kuwi. 24Wis ping lima aku ngrasakké landepé petyut. Aku dipetyuti manut pernatané agama Ju sing diarani “patang puluh kurang siji”. Dadiné lima ping patang puluh kurang siji. 25Aku wis digebuki ping telu karo wong Rum lan sepisan aku dibandemi watu. Sampèk ping telu kapal sing tak tumpaki kelep lan sepisan aku kompal-kampul nang segara, sedina-sewengi suwéné. 26Aku ajek lelungan ngladèni Kristus, ngadepi sak wernané alangan nang laut, tukang ngrampok, alangan sangka bangsaku déwé wong Ju, alangan sangka bangsa liyané, ngadepi alangan nang kuta lan uga nang wustèn, dong-dongan nang segara lan uga aku ngadepi alangan sangka wong-wong sing ngakuné sedulur. 27Enggonku nyambutgawé ya rekasa tenan. Aku kerep ora turu, ora mangan lan ora ngombé, senajan ngelak lan ngelih. Aku kerep kademen, awit ora nduwé sandangan. 28Kejaba karépotan liya-liyané, saben dina aku tansah mikirké pasamuan-pasamuan kabèh. 29Nèk ènèng sedulur krasa ringkih, aku ya mèlu ngrasakké ringkih, nèk ènèng sedulur nibakké liyané ing dosa, aku ya mèlu krasa jèngkèl tenan.
30Para sedulur, jalaran aku kepeksa gemunggung, aku saiki arep ngegungké prekara-prekara sing ngétokké karingkihanku. 31Gusti Allah Bapaké Gusti Yésus sing kudu digunggung slawas-lawasé, Dèkné ngerti nèk aku ora goroh. 32Dongé aku nang kuta Damaskus, gramangé kono mréntah ngongkon njaga kutané, jalaran arep nyekel aku. Gramang iki wakilé ratu [ 295 ]Arétas. 33Nanging aku diedunké nganggo kranjang sangka jendélané témboké kuta mau. Dadiné aku bisa mrutyut sangka tangané gramangé.
12 1Para sedulur, aku ngerti nèk ora ènèng gunané, nanging aku kepeksa neruské enggonku gemunggung. Saiki aku arep ngomongké bab weweruh lan pamedaran sangka Gusti. Jaréné kuwi sing diegulké karo wong-wong kuwi. 2Aku kenal sakwijiné wong Kristen sing patbelas taun kepungkur diangkat mlebu nang swarga sing duwur déwé. Aku ora ngerti embuh sak awaké, embuh namung nyawané. Namung Gusti Allah sing ngerti. 3Aku ngerti tenan nèk wong iki diangkat mlebu Pirdus, embuh sak awaké, embuh ora, aku ora ngerti. Namung Gusti Allah sing ngerti. 4Nanging aku ngerti nèk nang kana wong iki krungu swara-swara sing ora bisa didunungké nganggo tembungé manungsa lan manungsa ya ora kelilan ngomongké bab kuwi. 5Wong kuwi kenèng tak gunggung, nanging aku ora bakal nggunggung awakku déwé, sing nampa weweruh kuwi. Awit nèk aku nggunggung awakku, aku namung kepéngin ngomongké karingkihanku sing ora kenèng digawé pamèran. 6Nanging semunggoné weweruh-weweruh kuwi tak gawé pamèran, iku ya ora klèru, awit klakon tenan. Mung aku luwung ora ngomongké bab kuwi, mengko ndak wong-wong pada ngajèni aku jalaran aku éntuk weweruh-weweruh kuwi. Karepku, nèk wong-wong ngajèni aku ya namung jalaran weruh uripku, apa sing tak lakoni lan apa sing tak wulangké.
7Supaya aku ora gemunggung lan mamèrké pengalaman-pengalaman sing nggumunké kuwi, Gusti Allah nglilani pernyakit nekani awakku; rasané kaya eri nyotyok dagingku. Nèk tak rasakké, kaya-kaya kuwi gamané Sétan kanggo ngantemi aku. 8Sampèk ping telu aku sambat marang Gusti, nyuwun mbuwang pernyakit kuwi sangka awakku. 9Nanging Gusti malah semaur ngéné: “Aku ora bakal mbuwang pernyakit kuwi, nanging kabetyikanku bakal nulungi kowé, kuwi wis nyampèni. Awit pangwasaku ketarané ing karingkihanmu.” Mulané nèk aku kudu pamèr, aku malah seneng ngomongké bab karingkihanku, supaya aku bisa ngrasakké kekuwatané Kristus nyambutgawé ing aku.
10Para sedulur, kanggo nglabuhi Kristus aku seneng ngalami apes. Aku gelem disepèlèkké, aku gelem kangèlan apa dipilara lan aku gelem ngalami kasusahan liya-liyané. Awit ing waktu apes Gusti bakal nguwatké aku.
11Para sedulur, aku rumangsa nèk omonganku kaya omongané wong bodo, nanging pantyèn kowé sing meksa aku. Sakjané kowé sing kudu ngomong nèk aku sing bener. Bener aku iki dudu sapa-sapa, nanging aku ora kalah karo rasul-rasul sing mbok anggep gedé déwé kuwi. 12Awit ya wis tyeta tenan tandané nèk aku iki rasul kongkonané Kristus. Wujuté kowé déwé wis kerep weruh enggonku nindakké mujijat-mujijat lan tanda-tanda sing nggumunké, kanggo ngétokké kwasané Gusti Allah. Nanging kowé ora pada nggatèkké. 13Apa ènèng kurangé enggonku nggatèkké marang kowé nèk dipadakké karo pasamuan liya-liyané? Bener ènèng kurangé, awit aku ora njaluk urunan marang kowé. Nèk kuwi mbok anggep salah, aku ya njaluk ngapura marang kowé.
14Saiki aku wis tata-tata arep niliki kowé menèh, ping teluné. Nanging aku ora bakal njaluk urunan, awit dudu barangmu sing tak golèki, ora. Sing tak golèki kuwi ya kowé déwé. Apa ya botyah sing kudu ngrumati wong tuwané, mesti ya wong tuwané sing ngrumati anak-anaké. 15Mulané aku ya malah bungah nèk aku bisa ngréwangi kowé karo sak nduwéku. Mbok uripku déwé waé aku ora éman kanggo nglabuhi kowé. Kétoké katrésnanmu marang aku malah suda, jalaran katrésnanku marang kowé mundak. [ 296 ]
16Nanging wong-wong sing ora seneng karo aku ngomong: “Pantyèn Paulus ora dadi renggan, nanging dèkné pinter ngakali kowé.” 17Para sedulur, apa tau aku nggolèk bati lantaran sedulur-sedulur sing tak kongkon nang nggonmu? 18Aku ngongkon sedulur Titus niliki kowé bareng karo sedulur Kristen liyané. Apa sedulur Titus ngakali kowé? Lak ora ta? Kowé déwé ngerti nèk sedulur Titus karo aku ora séjé pikirané lan tumindaké kanggo kowé.
19Kowé menawa wis suwi mikir nèk aku iki mbenerké awakku déwé. Ora para sedulur, awit Gusti Allah ngerti nèk kabèh sing tak omong iki manut karepé Kristus. Sembarang sing tak lakoni namung kanggo mbangun kowé tenan. 20Awit aku sumelang, wediku mengko aku teka nang nggonmu, terus nemu kowé séjé karo pengarep-arepku. Apa menawa kowé nemoni aku séjé karo pengarep-arepmu. Aku wedi nèk mengko nèk aku teka terus nemu kowé pada tukaran apa pada mèri marang sakpada-pada, pada nesu apa namung ngurusi uripé déwé-déwé, apa pada ngèlèk-èlèk, nyatur apa nyombongi sakpada-pada apa nindakké sing rusu. 21Aku pantyèn wedi para sedulur, mengko nèk aku teka nang nggonmu terus Gusti Allah marakké aku krasa isin nang ngarepmu. Menawa aku bakal sedi mikirké sedulur pirang-pirang sing mauné nglakoni dosa, nanging durung ninggal klakuan sing kotor kuwi, kayadéné laku bédang lan klakuan liya-liyané sing ora pantes.
13 1Para sedulur, iki bakal ping teluné enggonku teka nang nggonmu. Nang Kitab ènèng ayat sing uniné ngéné: “Saben kelahan bisané ketampa namung nèk ènèng seksiné loro apa telu.” 2Sedulur-sedulur sing pada nglakoni dosa lan uga liya-liyané, kabèh sing wis tak élingké dongé aku teka ping pindoné, senajan saiki aku adoh karo kowé, aku ngélingké marang kowé sepisan menèh: mbésuk nèk aku teka menèh nang nggonmu aku ora bakal ngéman sapa-sapa. 3Kowé bakal weruh déwé apa tandané nèk Kristus sing ngongkon aku tenan, awit nèk Kristus tumandang, ora kaya wong sing ora nduwé kwasa, nanging Dèkné bakal ngétokké kwasané lan bakal nggarap nganggo tyara sing keras. 4Bener, dongé Kristus dipentèng Dèkné kaya manungsa sing ora nduwé kekuwatan, nanging saiki Dèkné urip nganggo kwasané Gusti Allah. Aku ya rumangsa ora nduwé kekuwatan kaya Kristus, nanging kowé bakal weruh déwé nèk aku teka nang nggonmu, aku bakal kaya Kristus nganggo pangwasané Gusti Allah.
5Para sedulur, timbangen déwé uripmu, ijik pretyaya tenan marang Kristus apa ora. Disawang tenan atimu, ijik pretyaya apa ora. Kowé pada ngerti nèk Kristus manggon ing atimu. Nanging nèk kowé nimbang uripmu, menawa kowé nitèni déwé nèk pengandelmu luntur. 6Bab aku, aku pretyaya, nèk sakwisé kowé pada nimbang piwulang lan tindakku, kowé bakal nitèni déwé nèk aku iki rasul kongkonané Kristus. 7Pandongaku marang Gusti Allah, muga-muga kowé ora nindakké sing klèru bab sing tak omong kuwi. Aku ndonga, ora supaya ketara tenan nèk aku iki nindakké sak beneré, ora, nanging aku ndonga supaya kowé nindakké sing bener, senajan menawa kétoké aku klèru. 8Nèk kowé nindakké sing bener, aku wis ora usah mbenerké kowé. Aku ora bakal nglawan sing bener, pitutur sing bener malah tak turut lan tak labuhi. 9Aku malah bungah senajan kétoké ora nduwé pangwasa, janji kowé pada kétok mantep enggonmu pretyaya marang Kristus. Mulané aku ya ndonga supaya sembarang bisa dadia apik kabèh karo kowé. 10Yakuwi jalarané aku nulis layang iki marang kowé, saiki pumpung aku ijik adoh karo kowé. Dadiné nèk aku teka nang nggonmu aku ora usah nganggokké pangwasaku sangka Gusti lan nggarap kowé nganggo tyara sing [ 297 ]keras. Awit Gusti ngekèki pangwasa marang aku kanggo ngangkat kowé, ora kanggo nyemplakké kowé.
11Ora liwat para sedulur, pada bungaha. Pada nglumui tenan supaya sembarang bisa dadi apik kabèh nang nggonmu kono. Pada nglipura sakpada-pada lan pada uripa sing rukun lan tentrem. Mengko Gusti Allah mesti bakal mberkahi kowé kabèh, awit Dèkné sing bisa ngekèki katrésnan lan katentreman.
12Para sedulur, pada salaman tangan marang sakpada-pada nganggo katrésnané ati.
Sedulur-sedulur sing nang kéné karo uga pada kirim slamet marang kowé kabèh.
13Muga-muga kabetyikané Gusti Yésus Kristus, katrésnané Gusti Allah lan penuntuné Roh Sutyi mageri kowé kabèh.
Paulus lan Timotius