V. Garis irama (garis ritme), awudjud garis saduwuré titi-laras utawa titi-pangulur, utawa saduwur bunderan, di- anggo mérang dawaning swara.
VI. Bunderan (das), tanda menenging swara.
VII. Titi-panggantung (fermata), awudjud garis mlengkung mawa titik ing tengahé (djeroné)! dumunung saduwuré titilaras, mratelukake wuwuhing dawane swara manut rasa.
VIII. Titi-undjalar (respirasi)awujud koma saduwure titi-laras kepara manengen, nggambarake sudaning dawane swarané titilaras.
23. Aksara tjekakan.
Aksara tjekakan kang lumrah ‘tinemu ing ‘tulisen tembang, jaiku :
|
Pl = Pelog Sl = SLendro pt = patet |
M = manjura Br = barang Djin. = djineman |
Kadjaba saka iku ama wilangan kang tinulis tjekak, kajata : Tjitramengerg = (6 + 6) x 2 x 2. Iku tegesé mangkéné:
(6 + 6) = 12, maksudé: laku rolas (1 padapala = 12 wanda).
(6 + 6) x 2 = 24, maksudé: 1 padadirga =24 wanda (2 padapala).
(6 + 6) x 2 x 2= 48, maksudé: 1 padéswara = 48 wanda (2 padadirga),
24. Tetenger praboting sastra Djawa.
Tiarita sinawung ing tembang, manawa katulis nganggo sastra Djawa mawa tetenger (pada):
- I. Purwapada, dumunung ing wiwitaning tjarita, uniné betjik, maksudé isi pamudji muga-muga wong-wong (sing matja, sing ngrungokaké lan sing njimpeni buku)pada nemua betjik (slamet).
- II. Madyapada, dumunung wekasané pupuh manawa isih arep njandak tembang lija (durung tamat), uniné mandrawa, tegesé tangéh utawa adoh (tangéh tamaté).
- III. Wasanapada, dumunung ing wekasané pupuh kang kari déwé, uniné iti, tegesé tamat.
