1. Ater-ater
Ater-ater ana warna-warna, yaiku:
a. Ater-ater anuswara an(n), am(m), ang(ng), lan any(ny).
b. Ater-ater tri purusa dak (utama purasa), ko (madyama purusa), lan di (pratama purusa).
c. Ater-ater sa, pa, pi, pra, pri, pa lan swara irung (pan, pang, pam, pany), tar, ka, kuma, kami, kapi, para, pari, a, ma.
2. Panambang
Panambang yaiku wuwuhan ing saburiné tembung lingga.
Panambang cacahé uga akèh, yaiku: panambang i, aké, a, na, an, ana, en, lan panambang sesulih pandarbé yaiku ku, é, né, mu.
3. Seselan
Seselan cacahé ana papat, yaiku seselan el, er, um, lan in.
4. Pangrangkepé tembung lingga
Pangrangkepé tembung lingga dadi tembung andhahan ana werna telu, yaiku: rangkep wandané ngarep, rangkep wandané buri, lan rangkep satembung wutuh.
Alinéa kapindho wacan ing dhuwur, wiwit saka tembung weruh nganti tekan tembung bungah golèkana:
- tembungé lingga, ana pira
- tembung sing mawa ater-ater anuswara lan panambang aké
- tembung sing dirangkep linggané
- tembung sing éntuk ater-ater sa
- tembung wandané ngarep dirangkep lan éntuk panambang an
- tembung sing éntuk ater-ater anuswara
- tembung sing éntuk ater-ater pratama purusa
- tembung sing entuk ater-ater ka lan panambang an
- tembung sing éntuk ater-ater pa lan swara irung (pang) lan panambang né.
IV. Biyèn, nalika bangsa Indonesia mbélani kamardikane kang lagi baé dikumandhangake, bapak-bapak Tentara kepeksa ngecakake perang gerilya. Yèn wayah awan bapak-bapak Tentara mau momor sambu ana ing tengah-tengahing rakyat, déné ing wayah bengi mlebu kutha nggecak mungsuh.
67
