Dalan Kanggo Bali
[ 69 ]DALAN KANGGO BALI Warisman
Budi kaget. Ora kaya adat saben, Pak Parjo bareng ngerti yen sing teka Budi, lawang banjur ditutup maneh. Kuwi wae, olehe nutup banter. Jedher!
“Omah iki karam diambah bajingan kaya kowe!” keprungu swarane Pak Parjo ing suwalike lawang.
“Lho Pak, wonten menapa?” Budi ora dhong.
“Ora sah kakehan pitakonan. Kancamu sing jenenge Tarmo wingi mrene. Njlentrehake sapa sajatine kowe. Mula wiwit dina iki, omah iki karam yen koambah. Sesambunganmu karo Tuti pedhot!”
Kaya disabet kupinge Budi krungu kandhane Pak Parjo. Getihe Budi munggah, raine abang, ketege jantung tambah rikat. Tangane nggegem gethem-gethem.
“Kurang ajar si Tarmo, apa karepe?”
Sikile Budi wiwit jumangkah ninggalake omah kuwi. Ora sida ketemu Tuti, bapakne Tuti ora ngolehake omahe diambah. Budi ora ngerti, Tuti wis ngerti apa durung bab iki?. Budi uga ora ngerti kepriye tumanggepe Tuti marang dheweke.
“Underaning perkara ya si Tarmo. Yoh, aja takon dosa!” grenenge Budi.
Budi enggal nyengklak motore. Mesin dibengokake, kopling dicul, gas disendhal wani. Bradhat motor mlayu rikat. Budi mlayokake motore kaya wong kesurupan. Dhasare Budi pancen trampil numpak motor. Ewasemono, wong liya padha keri, milih minggir menehi dalan.
Ancasing ati mung siji, enggal ketemu Tarmo banjur ngajar bedhes kuwi entek-entekan. Motor diplayokake menyang njaban kutha. Lumebu dalan padesan sing ora di aspal tanpa nyuda bantêre motor. Wong desa sing nyumurupi misuh-misuh lan memuji ala marang Budi. Naging ora dipaelu.
Metu saka desa banjur menyang bulak. Dalan ciut pating gronjal tetep diambah kanthi rikat. Sing dijujug omah cilik ing sikiling gumuk kapur. Tekan papan sing dituju, lawange omah enggal ditendhang dening Budi. Lawang menga!
69 [ 70 ]Ing njero katon ana wong telu lagi lungguhan dolanan kertu. Tanpa || guneman apa-apa, Budi banjur marani salah siji saka wong kuwi. Kepelane /| || sumiyut ngenani raine salah siji saka wong sing lagi dolanan kertu mau. 5
“Tarmo! Karepmu apa, he?” Budi santak. |
“Mengko dhisik, Bos, iki ana apa?” Tarmo pitakon karo ngelus- elus pipine sing ketiban kepelan.
“Aja api-api ora ngerti; Kowe kandha apa karo Pak Parjo, he?”
“Pak Parjo sapa?” Tarmo takon maneh,
“Bangsat!” Budi karo arep ngrangsang Tarmo, naging wong loro | liyane banjur nyekeli Budi. |
“Sabar dhisik, Bos,” salah siji saka sing nyekeli Budi nyarehake. ||
“Ooo, sing dikarep Pak Parjo bapake Tuti, ta? Aku mung kandha | yen kowe bosku,” kandhane Tarmo. 4
“Kowe pancen bangsat tenan. Yen kowe seneng karo Tuti kandha wiwit biyen sadurunge aku lan Tuti sesambungan raket,” kandhane Tarmo sereng. h
“Dudu bab kuwi, Bos,” Tarmo ngguyu.
“Yen dudu bab kuwi, banjur apa!”
“Yen butuh wanita, aku bisa oleh sing luwih ayu tinimbang Tuti. | Sing dadi perkara , Bos, bareng kowe ketemu Tuti, sesambungan sangsaya
raket, duwe niyat arep omah-omah, banjur kowe duwe niat ninggalake 4 aku sakanca.” |
“Hiya, marga aku kepingin urip kaya wong lumrah. Kaya liyane. |
Malah yen bisa, aku uga arep ngajak kowe ninggalake panguripan kaya 1] sing ditindakake awake dhewe saiki iki,” kandhane Budi. “Bos... Bos. Omong kuwi gampang, cak-cakane sing angel. Aja ngimpi sing dhuwur-dhuwur, Saiki jaman angel, lagi golek dhuwit kanthi karam wae angel, apamaneh kanthi cara kalal. Awake dhewe sis kulina oleh dhuwit kanthi gampang lan gunggunge akeh. Lha kok ndadak || reka-reka golek cara liya sing dalane angel kamangka durung karuwan || kena dirasakake asile.” 4
“Mo, senajan dalane angel, nanging yen dalane bener, upama olehe mung sethithik, nang ati menehi rasa marem, tentrem. Ora kaya awake dhewe saiki, arepa nyekel dhuwit akeh, rasane ati ora tentrem marga carane oleh dhuwit ora bener.”
70 [ 71 ]“Sing ora tentrem kuwi sapa. Buktine aku, Mamang, lan Giman, . isih krasa tentrem kanthi cara urip kaya ngene.”
“Kuwi sakarepmu, nanging aku wis duwe tekad ninggala: panguripan kaya saiki iki”.
“Bos, ajanekad. Sasuwene iki, aku, Mamang, lan Giman manut apa sing koprentahake. Bok saiki gentenan Bos manut karo kanca- kancamu iki,” kandhane Tarmo ora kalah sereng.
“Kowe kuwi manut rak mung butuh iguh pratikelku. Sasuwene iki yen awake dhewe arep nindakake ngrampok, njambret, lan nodhong nasabah bank, sing gawe iguh aku. Kowe kabeh manut ora marga manut karo aku, nanging mung manut butuh ipuhku.”
“Bos, nek Bos gelem nuruti kanca-kanca, aku sakanca tetep ngakoni yen Bos dadi bosku. Nanging yen ora, aku sing dadi bos. Mamang lan Giman mung manut apa prentahku,” kandhane Tarmo.
“Mo, aku wis duwe niyat bakal nglakoni urip kaya wong-wong liyane. Urip lumrah. Tekadku kenceng, sing ngalang-alangi daksingkirake.”
“Bagus, Bos, kuwi tekad sing gedhe. Saiki aku kepengin ngerti sepira gedhene tekade bosku iki,” kandha ngono Tarmo karo kepelane sumiyut ngenani raine Budi.
Dibacutake, sikile Tarmo nggajul plakangane Budi. Budi mung bisa sambat lara marga tangane loro dicekeli Mamang lan Giman. Kepelane Tarmo sumiyut maneh ngener pulung ati.
“Culke, aku kepengin ngerti ketiyasane Bosku iki,” kandhane Tarmo.
Mamang lan Giman ngeculake cekelane, Durung jejeg Budi olehe ngadeg, Tarmo wis mencolot. Tungkake ndugang dhadha. Budi senggoyongan. Saiki Tarmo nyandhak wesi gedhene sajempol sikile wong tuwa, dawane sadhepa. Wesi kagebugake sirahe Budi. Begja Budi bisa nangkis nganggo tangane, kang njalari tangane njarem. Nanging bareng Tarmo olehe mbabitake wesine wola-wali, wusanane wola-wali ngenani awake Budi. Nalika wesi kuwi klakon nibani cengele Budi, dheweke Ppet-petan. Senggoyoran, Budi tiba ing amben kang ana ing kono.
Ambegane Budi wis mengkis-mengkis. Mlumah ngathang-athang ing amben kono. Tangane njrebabah. Tanpa sengaja, tangane nyenggol
71 [ 72 ]Pikiran wis ora bisa digunakake kanthi wening. Laras pistul dienerakr
barang anyes. Budi apal, kuwi laras pistul. Enggal wae pistule Tarmo kang mung diselehake ana amben amarga Tarmo ora ngira bakal ana dredah, dicandhak dening Budi lan dikokang.
Sirah pet-petan, bebarengan klawan ati kang lapi kebrongot,
dhadhane Tarmo, picu ditarik. Dhor! Tarmo mbengok banjur ambruk. Mamang lan Giman bingung, Budi ora menehi kalodhangan maran kancane loro kuwi. Dhor... dhor! Mamang lan Giman ambruk tinembus peluru.
Nanging sadurunge Giman ngemasil, tangane isih bisa rogoh- rogoh barang sing sumlempit ing bangkekan ketutupan klambi. Pistul. Dhor! Budi sing wis lungguh ing ambe ketembus pelurue Giman. Budi ambruk, pelurune Giman nembus jantung. Bebarengan karo kuwi, Giman uga pedhot ambegane. 1
72