Wewaton Panulise Basa Jawa Nganggo Aksara Jawa/Bab 43
BAB 43. PADHA TULISANE, BEDA UNINE
[besut]1. Ing basa Jawa akeh wandane tembung kang padha tulisane, beda unine, kayata:
- ꦏꦫꦺꦴ꧈ ꦫꦺꦴꦠꦶ꧉ kara, kori
- Ing tembung loro iku, wanda ꦫꦺꦴ ing tembunge sing siji karo wanda ꦫꦺꦴ ing tembung sijine padha tulisane, nanging bedha unine. Wanda ꦫꦺꦴ ing tembunge sing ngarep aswara jejeg, ꦫꦺꦴ ing tembung sing buri aswara miring.
- ꦢꦸꦫꦺꦤ꧀ ꦫꦺꦤ꧀ꦢ꧉ duren, renda
- Ing tembung loro iku, wanda ꦫꦺꦤ꧀ ing tembunge sing siji karo wanda ꦫꦺꦤ꧀ ing tembung sijine padha tulisane, nanging bedha unine. Wanda ꦫꦺꦤ꧀ ing tembunge sing ngarep aswara miring, ꦫꦺꦤ꧀ ing tembung sing buri aswara jejeg.
- ꦥꦲꦶꦁ꧈ ꦲꦶꦁꦒꦶꦃ꧉ paing, inggih
- Ing tembung loro iku, wanda ꦲꦶꦁ ing tembunge sing siji karo wanda ꦲꦶꦁ ing tembung sijine padha tulisane, nanging bedha unine. Wanda ꦲꦶꦁ ing tembunge sing ngarep aswara miring, ꦲꦶꦁ ing tembung sing buri aswara jejeg.
- ꦱꦧꦸꦤ꧀ ꦧꦸꦤ꧀ꦝꦱ꧀꧈ sabun, bundhas
- Ing tembung loro iku, wanda ꦧꦸꦤ꧀ ing tembunge sing siji karo wanda ꦧꦸꦤ꧀ ing tembung sijine padha tulisane, nanging bedha unine. Wanda ꦧꦸꦤ꧀ ing tembunge sing ngarep aswara miring, ꦧꦸꦤ꧀ ing tembung sing buri aswara jejeg.
- ꦧꦺꦴꦭꦺꦴꦁ꧈ ꦭꦺꦴꦁꦒꦂ꧉ bolong, longgar
- Ing tembung loro iku, wanda ꦭꦺꦴꦁ ing tembunge sing siji karo wanda ꦭꦺꦴꦁ ing tembung sijine padha tulisane, nanging bedha unine. Wanda ꦭꦺꦴꦁ ing tembunge sing ngarep aswara miring, ꦭꦺꦴꦁ ing tembung sing buri aswara jejeg.
2. Miturut tuladha ing dhuwur iku, wanda kang padha tulisane beda unine ana warna 5, yaiku:
a. Wanda menga mawa taling tarung kang aswara jejeg lan kang aswara miring.
- ꦏꦫꦺꦴ꧈ ꦫꦺꦴꦠꦶ karo, roti
- ꦱꦲꦺꦴꦠꦺꦴ꧈ ꦠꦺꦴꦥꦶ saoto, topi
- ꦕꦲꦺꦴ꧈ (ꦥꦿꦶꦁ)ꦲꦺꦴꦫꦶ cao, (pring) ori
- ꦠꦼꦩ꧀ꦧꦏꦺꦴ꧈ ꦏꦺꦴꦥꦶ tembako,kopi
- ꦧꦼꦭꦺꦴ꧈ ꦭꦺꦴꦫꦶ belo, loji
- ꦏꦼꦧꦺꦴ꧈ ꦧꦺꦴꦭꦸ kebo, bolu
- ꦠꦺꦴꦏꦺꦴ꧈ ꦏꦺꦴꦭꦸ toko, kolu
- ꦒꦺꦴꦕꦺꦴ꧈ ꦕꦺꦴꦧꦶ goco, cobi
- ꦱꦮꦺꦴ꧈ ꦮꦺꦴꦭꦸ sawo, wolu
- lan sapanunggalane
b. Wanda sigeg aksara irung mawa sandhangan taling kang aswara miring lan kang aswara jejeg.
- ꦠ꧀ꦭꦠꦺꦤ꧀꧈ ꦠꦺꦤ꧀ꦝ tlaten, tendha
- ꦥꦚ꧀ꦕꦺꦤ꧀꧈ ꦕꦺꦤ꧀ꦝꦺꦴꦭ꧀ pancen, cendhol
- ꦕꦼꦩꦺꦁ꧈ ꦩꦺꦁꦒꦺꦴꦏ꧀ cemeng, menggok
- ꦏꦺꦁꦏꦺꦤ꧀꧈ ꦏꦺꦤ꧀ꦝꦁ kengken, kendhang
- ꦢꦩꦺꦤ꧀꧈ ꦩꦺꦤ꧀ꦢ damen, menda
- ꦥꦤꦺꦤ꧀꧈ ꦤꦺꦤ꧀ꦢꦿ panen, nendra
- ꦢꦸꦫꦺꦤ꧀꧈ ꦫꦺꦤ꧀ꦢ duren, renda
- ꦠꦺꦧꦁ꧈ ꦧꦺꦁꦏꦺꦴꦁ tebeng, bengkong
꧇ꦏꦸꦂꦱꦺꦤ꧀꧈ ꦱꦺꦤ꧀ꦛꦺ kursen, senthe
- lan sapanunggalane
c. Wanda sigeg aksara irung mawa sandhangan wulu kang aswara miring lan kang aswara jejeg.
- ꦥꦲꦶꦁ꧈ ꦲꦶꦁꦒꦶꦃ paing, inggih
- ꦪꦏꦶꦤ꧀꧈ ꦏꦶꦚ꧀ꦗꦺꦲꦼꦁ yakin, kinjeng
- ꦧꦕꦶꦤ꧀꧈ ꦕꦶꦤ꧀ꦝꦶꦭ꧀ bacin, cindhil
- ꦔꦼꦭꦶꦩ꧀꧈ ꦭꦶꦩ꧀ꦥꦺ ngelim, limpe
- ꦲꦱꦶꦤ꧀꧈ ꦱꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ asin, sinten
- ꦪꦠꦶꦩ꧀꧈ ꦠꦶꦩ꧀ꦧꦁ yatim, timbang
- ꦏꦶꦫꦶꦩ꧀꧈ ꦫꦶꦩ꧀ꦧꦒ꧀ kirim, rimbag
- ꦧꦗꦶꦁ꧈ ꦗꦶꦁꦒ bajing, jingga
- ꦥꦼꦏꦶꦁ꧈ ꦏꦶꦁꦏꦺꦴꦁ peking, kingkong
- lan sapanunggalane
d. Wanda sigeg aksara irung mawa sandhangan suku kang aswara miring lan kang aswara jejeg.
- ꦱꦧꦸꦤ꧀꧈ ꦧꦸꦤ꧀ꦝꦱ꧀ sabun, bundhas
- ꦭꦸꦠꦸꦁ꧈ ꦠꦸꦁꦒꦏ꧀ lutung, tunggak
- ꦲꦭꦸꦩ꧀꧈ ꦭꦸꦩ꧀ꦥꦁ alum, lumpang
- ꦔꦼꦠꦸꦩ꧀꧈ ꦠꦸꦩ꧀ꦥꦼꦁ ngetum, tumpeng
- ꦏꦭꦸꦁ꧈ ꦭꦸꦁꦏꦿꦲ꧀ kalung, lungkrah
- ꦠꦶꦩꦸꦤ꧀꧈ ꦩꦸꦤ꧀ꦝꦏ꧀ timun, mundhak
- ꦱꦫꦸꦔ꧀꧈ ꦫꦸꦁꦏꦢ꧀ sarung, rungkad
- ꦫꦕꦸꦤ꧀꧈ ꦕꦸꦤ꧀ꦛꦼꦭ꧀ racun, cunthel
- ꦩꦸꦗꦸꦁ꧈ ꦗꦸꦁꦏꦠ꧀ mujung, jungkat
- lan sapanunggalane
e. Wanda sigeg aksara irung mawa sandhangan taling-tarung kang aswara miring lan kang aswara jejeg.
- ꦧꦺꦴꦭꦺꦴꦁ꧈ ꦭꦺꦴꦁꦒꦂ bolong, longgar
- ꦭꦏꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦏꦺꦴꦤ꧀ꦝꦁ lakon, kondhang
- ꦥꦺꦴꦕꦺꦴꦁ꧈ ꦕꦺꦴꦁꦏꦿꦲ꧀ pocong, congkrah
- ꦱꦫꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦫꦺꦴꦤ꧀ꦠꦺꦏ꧀ saron, rontek
- ꦊꦱꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦱꦺꦴꦤ꧀ꦝꦺꦂ leson, sondher
- ꦧꦧꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦧꦺꦴꦤ꧀ꦝꦤ꧀ babon, bondhan
- ꦧ꧀ꦭꦁꦏꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦏꦺꦴꦤ꧀ꦝꦺ blankon, kondhe
- ꦩꦁꦒꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦒꦺꦴꦤ꧀ꦝꦺꦏ꧀ manggon, gondhek
- ꦏꦺꦴꦥꦺꦴꦁ꧈ ꦥꦺꦴꦁꦒꦺ kopong, pongge
- lan sapanunggalane