Wewaton Panulise Basa Jawa Nganggo Aksara Jawa/Bab 21

BAB 21 TEMBUNG DWI PURWA

1. Yen puwaning lionggane awujud aksara legena, dadine dwipurwa wandane kapisan lan kapindho uga awujud aksara legena, kayata:

1 ꦭꦫ -- ꦭꦭꦫ

2 ꦗꦏ -- ꦗꦗꦏ

3 ꦧꦪ -- ꦧꦧꦪ

4 ꦥꦠꦶ -- ꦥꦥꦠꦶ

5 ꦢꦤ -- ꦢꦢꦤ

6 ꦧꦚꦸ -- ꦧꦧꦚꦸ

Dwipurwa, ejaan aksara Latin karo aksara Jawa beda. Panulise Latin tembuing-tembung ing dhuwur iku wandane kapisan nganggo “e”, mangkene:

1 Lelara

2 Jejaka

3 bebaya

4 pepati

5 dedana

6 bebanyu

2. Sandhangan swara katut ing dwipurwa, kajaba taling tarung palsu, kayata:

1 ꦭꦶꦫꦸ -- ꦭꦶꦭꦶꦫꦸ liru leliru

2 ꦠꦼꦭꦸ -- ꦠꦼꦠꦼꦭꦸ telu tetelu

3 ꦠꦺꦭ -- ꦠꦺꦠꦺꦭ Tela tetela

4 ꦏꦺꦴꦤꦔ꧀ -- ꦏꦺꦴꦏꦺꦴꦤꦔ꧀ konang kekonang

5 ꦱꦸꦒꦸꦃ -- ꦱꦸꦱꦸꦒꦸꦃ suguh sesuguh

6 ꦱꦶꦭꦶꦃ -- ꦱꦶꦱꦶꦭꦶꦃ silih sesilih

Sing nyebal:

ꦥꦿꦶꦏ꧀ꦱ -- ꦥꦥꦿꦶꦏ꧀ꦱ (Mriksanana layang Paramasastra Jawa I kaca 54 - M.Ng. Dwidjasewaya).

3. Taling tarung palsu ora katut ing dwipurwa, kayata:

1 ꦠꦺꦴꦩ꧀ꦧ -- ꦠꦠꦺꦴꦩ꧀ꦧ Tamba tetamba

2 ꦩꦺꦴꦁꦱ -- ꦩꦩꦺꦴꦁꦱ mangsa memangsa

3 ꦒꦺꦴꦤ꧀ꦢ -- ꦒꦒꦺꦴꦤ꧀ꦢ Ganda geganda

4 ꦠꦺꦴꦁꦒ -- ꦠꦠꦺꦴꦁꦒ tangga tetangga

4. Sandhangan wyanjana ora katut ing dwipurwa, kayata:

1 ꦠꦿꦸꦏ -- ꦠꦸꦠꦿꦸꦏ truka tetruka

2 ꦏꦿꦩꦱ꧀ -- ꦏꦏꦿꦩꦱ꧀ kramas kekramas

3 ꦏꦿꦺꦴꦝꦺꦴꦁ -- ꦏꦺꦴꦏꦿꦺꦴꦝꦺꦴꦁꦔꦤ꧀ Krodhong kekrodhongan

5. Sandhangan panyigeging wanda ora katut dwipurwa

1 ꦮꦂꦠ -- ꦮꦮꦂꦠ warta wewarta

2 ꦭꦸꦁꦒꦸꦃ -- ꦭꦸꦭꦸꦁꦒꦸꦃ lungguh lelungguhan

3 ꦭꦶꦁꦒꦶꦃ -- ꦭꦶꦭꦶꦁꦒꦶꦃꦲꦤ꧀ linggih lelinggihan

4 ꦮꦂꦤꦶ -- ꦮꦮꦂꦤꦶ warni wewarni

6. Aksara sesigeg ora katut ing dwipurwa, kayata:

1 ꦭꦶꦤ꧀ꦠꦸ -- ꦭꦶꦭꦶꦤ꧀ꦠꦸ lintu lelintu

2 ꦭꦚ꧀ꦕꦸꦂ -- ꦭꦭꦚ꧀ꦕꦸꦂ lancur lelancur

3 ꦊꦩ꧀ꦧꦸꦠ꧀ -- ꦊꦊꦩ꧀ꦧꦸꦠ꧀ Lembut lelembut

4 ꦒꦿꦸꦩ꧀ꦧꦸꦭ꧀ -- ꦒꦸꦒꦿꦸꦩ꧀ꦧꦸꦭ꧀ꦭꦤ꧀ grumbul gegrumbulan

5 ꦭꦸꦩ꧀ꦧꦤ꧀ -- ꦭꦸꦭꦸꦩ꧀ꦧꦤ꧀ lumban lelumban

6 ꦥꦶꦤ꧀ꦝ -- ꦥꦶꦥꦶꦤ꧀ꦝꦤ꧀ pindha pepindhan