| Danu | : | Mila inggih awrat tanggel! jawab kula saha tetanggelan panjenengan tumraping nenuntun dhateng masarakat. |
| Dirja | : | Saestunipun inggih makaten. Mila kula lan panjenengan kedah tanpa kendhat anggénipun sami suka sesuluh dhateng masarakat. Suka tuladha, kula panjenengan dadosa tetuladanipun tiyang kathah. |
VI. KASUSASTRAN
A. ROMAN
Roman iku crita gancaran kang nggambarake uriping wong-wong (kang dadi baku jejering lelakon) kang padha sesrawungan ing sawijining lingkungan (melieu): wiwit awal tumekeng akiring uripe. Ing crita iku uga kagambarake kaananing alam papan panggonane lan-kaanane masarakat sakiwa-tengene. Watak kapribadining lan batine wong sing dicritakake kagambarake kalayan cetha tekan prekara kang cilik-cilik. Mulane roman iku awujud crita gancaran kang dawa, mula lumrahe, critane dipecah-pecah dadi fragmen-fragmen.
Manut isine, roman iku warna-warna jenise, kaya ta:
a. Roman Kemasarakatan (Roman Sosial)
Yaiku roman kang ngandharake kepincanganing kaanan masarakat, kaya ta:
- Jarot anggitane asawildiagda
- Karti njunjung drajat anggitane Yasawidagda.
- Serat Riyanta anggitane P.B. Sulardi.
b. Roman adat
Roman kang isi andharan kang magepokan karo adat tatacara ing masarakat, kaya ta :
~ Pramacitra
- Kembang katresnan
- Serat Riyanta
c. Roman Sejarah
Roman kang awewaton sejarah, Wong-wong kang dadi jejering lelakon disebut-sebut ana sejarah. Andharane ora kena nyrimpang karo kaananing sejarah, kaya ta :
87
