1. Ukara pangajak
- Ayo padha nyinau carane ngingu tawon !
- Becike saiki ayo padha ngingu tawon bae!
- Mangga sami ngetutaken lare-lare dhateng lapangan !
- Punapa boten prayogi tindak sapunika kemawon ?
- Mangga, Pak, mlebet mriki !
- Mbok inggih mlebet mriki ta, Pak!
- Mangga kula aturi mlebet mriki, Pak !
- Mangga wontena kersa panjenengan mlebet mriki, Pak!
Katrangan :
Ukara kang surasane nuduhake manawa sing guneman ngajak nindakake apa ta apa marang sing diajak guneman iku diarani ukara pangajak.
2. Ukara panguwuh
- Adhuh, larane ! Aja seru-seru anggonmu mijet !
- Dhuh, wetengku kemrucug, tambane apa !
- Lo, hla kok ngono anggonmu nggarapi!
- Lah, rak ya ngono kuwi !
- O, payunge lali ora tak-gawa !
- Hem, mangsa klebua ujian, bocah kesed iku !
- Wah, sregepe ta anakmu kuwi !
- O alah, wong wis direwangi kangelan kok ora ana welase!
- E lah, wong udan deres kok 'lunga nonton!
- Masa, bocah semono gedhene durung bisa sikatan !
Katrangan :
Ukara-ukara kang surasane nelakake rasa pangrasa (susah, gela, gumun, kepengin, marem, nrima) kaya ing dhuwur iku diarani ukara panguwuh. Lumrahe nganggo tembung panguwuh (lo, adhuh, wah, lsp).
II. KAWRUH BASA
A. Tegese tembung-tembung iki gatekna, banjur gawenen ukara !
| ada-ada | = | wiwit nindakake apa-apa sing durung tau ana |
| neneka | = | teka saka liya negara (papan) perlu golek panguripan |
| glodhog | = | omah tawon |
38
