~ Puspa Rinonce ~
- Kanthi mangkono, tetembungan, upamané, atiku, manah kula, panggalih panjenengan ora prayoga yèn disalini wardayaku, kalbu kula, prana panjenengan, lan sapituruté.
MANGKÉ-SAMANGKÉ
Tembung mangké lan samangké iku mèh padha pakecapané. Bédané, tembung mangké tanpa anasir pakecapan sa-, déné samangké mengku anasir pakecapan sa-. Katone ing lair, bleger utawa wujudé tembung mangké lan samangké iku ana irib-iribé karo tembung, upamané, èstu—saèstu, sana—sasana, lan nadyan—sanadyan. Tembung éstu, sana, lan nadyan blegeré iku mèmper karo tembung mangké, yaiku tanpa mengku anasir pakecapan sa-, déné blegeré tembung saèstu, sasana, lan sanadyan mèmper karo tembung samangké, yaiku mengku anasir pakecapan sa-.
Tembung èstu lan saèstu kalebu éwoning tembung krama lan loro-loroné mengku teges padha, yaiku (1) ’sida’ utawa (2) ’temenan’, ’nyata’.
Contoné, ing ukara mangkéné.
- Tembung èstu lan saèstu kang mengku teges ’sida’.
- 1a. Panjenengan kala wingi saèstu mundhut komputer?
- 1b. Panjenengan kala wingi èstu mundhut komputer?
- Tembung èstu lan saèstu kang mengku teges ’temenan’ utawa ’nyata’.
- 2a. Larénipun pinter saèstu.
- 2b. Larénipun pinter èstu.
- 3a. Kadadosan punika saèstu wonten.
- 3b. Kadadosan punika èstu wonten.
Tembung sana lan sasana, loro-loroné, mengku teges (1) ’papan’, ’panggonan’, utawa (2) ’palinggihan’. Tembung iki lumrahé dianggo ing basa susastra utawa basa rinengga. Contoné, mangkéné.
- Tembung sana lan sasana kang mengku teges ’papan’ utawa ’panggonan’.
86
