~ Puspa Rinonce ~
di-, ka-, pa-, sa-, pra-, a-, pi-, nanging ana uga kang adhapur ngrong wanda, kayata, dipun-, kapi-, kami-, kuma-. Déné dipun- kang kalebu éwoning ater-ater ing basa Jawa iku mung adhapur nyawanda (sawanda), kayata, dak-, kok-, di-, ka-, pa-, sa-, pra-, a-, pi-, nanging ana uga kang adhapur tembung krama kriya tanggap pratama purusa (verba pasif persona ketiga). Manut paugeran, panulising ater-ater iku kudu digandhèng, disambung, utawa diraketaké karo anasir dhasar utawa linggané. Kanthi mangkono, panulisé ater-ater dipun- kuwi sing bener kudu diraketaké karo suwun, dadi dipunsuwun (béda karo panulisé kula suwun ing Puspa Rinoncé, 04/II/1999). Conto panulisé tembung kang mawa ater-ater dipuntumrap ing ukara, mangkéné.
- (1) Bu, buku kula dipunsuwun Dhik Sita.
- (2) Pak, lampu ingkang dipunanggé sinau Dhik Sita boten saged dipungesangaken.
- (3) Anggénipun nyerat dipunanggé punapa dipunpisah, Bu?
Ana panemu yèn panulisé ater-ater dipun- iku diraketaké karo linggané bisa njalari klèru anggoné maca utawa nyurasa karo tembung kang mawa ater-ater di-. Upamané, mangkéné.
dipunji diwaca/disurasa : dipun/ji ‘disinau temenan’ utawa : di/punji ‘dipanggul (tumrap bocal, lsp)’ dipuntir diwaca/disurasa : dipun/tir ‘di cèt nganggo tir’ utawa : di/puntir ‘diuntir’ dipunthuki diwaca/disurasa : dipun/thuk/i ‘dianthuki, diathungi’ utawa : di/punthuk/i ‘digawé pepunthukan’
Satemené wong bisa klèru anggoné maca (nyurasa) tembung-tembung kaya mangkono kuwi mung yèn tembung-tembung mau ditulis pisah saka ukarané. Ananging, yèn tembung-tembung mau ditulis ing sajroné ukara, mesthiné ora ana pakéwuhé. Wong ora bakal klèru anggoné maca utawa nyurasa jalaran tembung kang mawa ater-ater di- kuwi ngoko. Éwa semono, yèn bab iki isih disumelangaké lan mung kanggo nggampangaké anggoné maca (nyurasa), panulisé tembung-tembung mau bisa
18
