Kaca:Ngemi-emi Basa Djawi III.pdf/33

Saka Wikisumber
Kaca iki wis divalidasi

Tembung kaanan mono tembung2 kang nerangake watak sipat utawa kaananing samubarang.
Goleka tulada tembung kaanan lima bae ing ukara!
4. Esa ateges tunggal utawa sidji. Mulane klebu djinising tembung wilangan. Tembung wilangan mono ana sing gumatok, kajata : lima, selawe, suwidak, rong atus; ana sing durung gumatok, upamane; akeh, sawatara, samene, Isp, Ana tembung wilangan baku, upamane : sidji, pitu, sepuluh Isp, Ana tembung wilangan kang nelakake kapira, upamane : kapisan, ketelu, kanem Isp.

IV. KASUSASTRAN.

Tembung kaanan iku tembung kang nelakake kaprije kaananing samubarang.
Kaananing alam sok ditjandra mangkene :

  1. Sotya murtja saking embanan — Mangsa kasa.
    witwitan pada brindil
  2. Bantala rengka — Mangsa karo,
    lemah pada nela.
  3. Suta manut ing bapa — Mangsa katelu,
    wit gembili pada mrambat.
  4. Waspa kumembeng djroning kalbu — Mangsa kapat.
    tuk pada pipet.
  5. Pantjuran mas sumawur ing djagad — Mangsa kalima.
    wiwit akeh udan.
  6. Rasa mulja kasutjian — Mangsa kanem.
    Ungsum woh-wohan mirasa.
  7. Wisa kentir ing maruta — Mangsa kapitu.
    akeh lelara.
  8. Andjrah. djroning kajun — Mangsa kawolu.
    mangsane kutjing gandik.
  9. Wedaring watjana mulja — Mangsa kasanga.
    gangsir ngentir.
  10. Gedong minep djroning kalbu — Mangsa kasepuluh.
    mangsane kewan meteng manuk ngendog.
  11. Sotya. sinara wedi — Mangsa sewelas.
    mangsane manuk ngloloh.
  12. Tirta sah saking sasana — Mangsa rolas.
    mangsa padiding,
  13. 31