Kaca:Kridha Basa 1.pdf/13

Saka Wikisumber
Kaca iki wis divalidasi

1. Paribasan

Paribasan yaiku unen-unen gumathok kang ajeg panganggoné, surasané wantah, ora ngemu surasa pepindhan.

Upamané:
a. Adigang adigung adiguna, tegesé: ngendel-endelaké kekuwatané, kaluhurané, lan kapinterané.
b. Durung pecus kesusu keselak besus, tegesé: durung pinter sekolahé, wis duwé pepénginan sing ora-ora.
c. riwis cawis, tegesé: dikongkon sajak wegah, nanging sumadhiya.
d. Tulung menthung, tegesé: tetulung nanging wusanané malah gawé rekasane sing ditulungi.
e. Jalukan ora wèwèhan, tegesé: gelem njaluk ora tau gelem wèwèh.

Mara golèka tuladha paribasan liyané lima baé!

2. Purwakanthi
Purwakanthi yaiku runtuting swara utawa sastra ing sajroning tembung loro utawa luwih. Yen sing runtut swarané jenengé purwakanthi swara, yèn sing runtut sastrané jenengé purwakan- thi sastra.

Tuladha:

a. Purwakanthi swara:
  — Dirajang-rajang kaya brambang, diiris-iris kaya buncis.
  — Aja kedlarung-dlarung mberung mbrekunung.
  — Sing gemi, setiti lan ngati-ati.
  — Watak ayem, ati jenjem, uripé bisa tentrem.
  — Ulat madhep, ati karep.

b. Purwakanthi sastra
  — Kekudanganku marang kowé, klakona mengku kamulyan.
  — Guru sugih guna kawegigan, ginugu kabèh gunemé.
  — Yèn dènumbar bisa ambabar dadi rubéda kang ngreribedi.
  — Anak anung anindhita.

8