Kaca:Berigt en proeve van de nieuwe Javaansche drukletters.pdf/6

Saka Wikisumber
Kaca iki wis dikorèksi
(5)

woog bij mij over, en ik besloot aan mijne medeleden van het Hoofdbestuur des Bijbelgenootschaps mijne meening en gedachten mede te deelen. Toen terstond daarop door het Hoofdbestuur aan het Ministerie van Koloniën was voorgeslagen geworden, om in de plaats van den overledenen Palm aan mij dat werk op te dragen, werd ik weldra met het vertrouwen van Zijne Excellentie den Minister vereerd.

Ik heb althans geen moeite en tijd gespaard, om aan dit vertrouwen, 200 veel in mijn vermogen was, te beantwoorden. De groote moeijelijkheid, vooral bij het Javaansche letterschrift, om ook in den druk de juiste evenredigheid der verschillende letters en teekens te bewaren, heb ik trachten te overwinnen, door vooraf van de geheele drukkerij een naauwkeurig berekend plan te ontwerpen, volgens 't welk ieder letter of teeken zijn behoorlijke en evenredige grootte zou kunnen ontvangen, en al de letterstaven in alle mogelijke gevallen juist en net in elkander zouden sluiten. Bij het ontwerpen van dit plan heb ik niet minder het oog gehad op het gemak voor den zetter, inzonderheid om het getal der letterstaven, 't welk bij de reeds bestaande drukkerij 325 bedroeg, zou veel mogelijk te verminderen, en het is mij gelokt, niettegenstaande de vermeerdering der drukkerij met vele bij de vorige ontbrekende tekens, dat getal met 100 te verminderen. Bij eene grootte der letters, die door te groote kleinheid niet hinderlijk voor het gezigt is, heb ik verder ook gezorgd, dat toch de druk compres genoeg is, om er zelfs uitgebreide boekwerken mee af te drukken, daar er op een goede octavo pagina thans 22 of 24 regels kunnen gezet worden, terwijl een dergelijke pagina van de vorige drukletters slechts 11 of 12 regels bevatten kon. Voorts heb ik getracht, het staande Javaansche schrift, zoo als dat te Soerakarta en aan het hof van Solo geschreven wordt, en dat over geheel Java voor het beste en fraaiste gehouden wordt, met de meeste naauwkeurigheid in druk terug te geven : en in dit opzigt is mij, zoo als ik gehoopt had, de aanwezigheid van den Raden Poespô-Wi-Lôgô niet weinig van nut geweest, daar ik hem over al de door mij geteekende modellen zorgvuldig tot in alle bijzonderheden naar zijn oordeel gevraagd heb, en ik mij zelven niet voldaan gehouden heb, voordat zij in alles zijn volkomene goedkeuring hadden weggedragen. De vleijende wijze, waarop de beroemde Dr. Horsfield van Londen en de heer A. de